Τα τσίρκο έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές παιδιών της οικουμένης, με τους περιοδεύοντες θιάσους να φέρνουν την πολυπόθητη ψυχαγωγία στα νιάτα της εποχής. Από τα ακροβατικά που αψηφούν τον θάνατο και τα άγρια θηρία μέχρι και τους κλόουν, οι διασκεδαστές του τσίρκο έδιναν τον καλύτερό τους εαυτό για να διασκεδάσουν τα πλήθη και να φέρουν χαμόγελα στα πρόσωπα των παιδιών. Παρά ταύτα, η ζωή των ανθρώπων του τσίρκο δεν ήταν πάντα πετυχημένα νούμερα και πιτσιρίκια που ζητωκραυγάζουν: ο κίνδυνος παραμόνευε σε κάθε απρόσεχτο βήμα.
Και όπως αποδεικνύει η σειρά από τα δυστυχήματα της λίστας μας, το τσίρκο έχει θρηνήσει θύματα και πλήρωσε τον φόρο αίματος που του αναλογούσε σε ανθρώπινες ζωές…
Mary, ο ελέφαντας
Η τραγωδία που παίχτηκε σε δύο μέρη θα μπορούσε να έχει τίτλο «η εκτέλεση του ελέφαντα». Στις 12 Σεπτεμβρίου 1916, η Μέρι ποδοπάτησε τον θηριοδαμαστή της Red Eldridge μέχρι θανάτου. Διάφορες θεωρίες υπάρχουν για το τι πυροδότησε την αλλόκοτη συμπεριφορά του ζώου, δεν θα μας απασχολήσουν ωστόσο εδώ.
Αυτό που αντιθέτως θα μας απασχολήσει είναι ότι παρά τον τραγικό θάνατο του Eldridge, η μοίρα του ζώου έμελλε να είναι τραγικότερη: οι κάτοικοι του Τενεσί απαίτησαν εκδίκηση για τον χαμό του ανθρώπου, ζητώντας το αίμα του ελέφαντα.
Αποφασίστηκε λοιπόν να την κρεμάσουν για το ειδεχθές έγκλημά της: την επόμενη μέρα, 13 Σεπτεμβρίου, ένα πλήθος 2.500 ανθρώπων (αποτελούμενο μάλιστα κυρίως από παιδιά) συγκεντρώθηκε για να απολαύσει το θέαμα με το πελώριο ζώο να κρεμιέται από γερανό.
Η αλυσίδα γύρω από τον λαιμό της έσπασε βέβαια, με τη Μέρι να πέφτει και να σπάει το πόδι της, πριν επιστρατευτεί χοντρότερη αλυσίδα και επαναληφθεί η αποτρόπαιη διαδικασία, καθώς η θανατική ποινή έπρεπε να εκτελεστεί πάση θυσία. Μισή ώρα έμεινε το κουφάρι του ζώου πάνω στον γερανό, για να σιγουρευτούν οι κάτοικοι ότι θα το δει κάθε παιδί της πολιτείας (και οι άλλοι ελέφαντες φυσικά για να παραδειγματιστούν)…
Dessi Espana, η ακροβάτισσα
Η περίφημη βουλγαρο-αμερικανίδα περφόρμερ του τσίρκο μάγευε το κοινό με τα νούμερά της, την ίδια ώρα που κατείχε ακόμα και Ρεκόρ Γκίνες. Παρά τις μοναδικές ικανότητές της, ένα τραγικό δυστύχημα θα έδινε πρόωρο τέλος στην καριέρα και τη ζωή της τελικά το 2004: κατά τη διάρκεια ιπτάμενου νούμερο με κασκόλ, ο μηχανισμός που τη συγκρατούσε έσπασε, στέλνοντας την Dessi σε πτώση 10 μέτρων με το κεφάλι: θα πέθαινε λίγο αργότερα από τα τραύματά της…
Massarti, ο θηριοδαμαστής
Ο περίφημος μονόχειρας θηριοδαμαστής Massarti (Thomas MacCarte) ήταν μεν τολμηρός, κομματάκι απερίσκεπτος δε. Στις 3 Ιανουαρίου 1872, την ώρα που ήταν στη σκηνή με τα λιοντάρια του σε παράσταση στη Βρετανία, για άγνωστο λόγο ένα από δαύτα του επιτέθηκε, με τα υπόλοιπα τρία να ακολουθούν: μπροστά στα έκπληκτα μάτια εκατοντάδων θεατών, τα λιοντάρια κατασπάραξαν τον Massarti, κόβοντάς τον κυριολεκτικά κομμάτια. Κάποια παιδάκια δεν θα ξαναπήγαιναν στο τσίρκο ποτέ…
Το ατύχημα των σχοινοβατών
Τα ακροβατικά περιλαμβάνονται αναμφίβολα στο πλέον επικίνδυνα νούμερα του τσίρκο, την ώρα που απαιτούν έναν ιδανικό συνδυασμό δύναμης και ευελιξίας. Όλη η προπόνηση και η ικανότητα του κόσμου ωστόσο δεν μπορούν να αποτρέψουν μια μηχανική βλάβη.
Ήταν το 1872 λοιπόν όταν οι Fred Lazelle και Billy Millson, ξακουστοί σχοινοβάτες αμφότεροι, κατακρημνίστηκαν στο έδαφος όταν ο μηχανισμός συγκράτησης παρουσίασε δυσλειτουργία. Ο George North, επίσης ερμηνευτής του τσίρκο, ήταν κάτω ακριβώς από τον μηχανισμό όταν συνέβη το ατύχημα. Και οι τρεις τους τραυματίστηκαν σοβαρά, διέφυγαν ωστόσο τον κίνδυνο για τη ζωή τους…
Το λιντσάρισμα της Μινεσότα
Η τραγωδία εδώ συνδέεται ευθέως με ένα από τα πλέον σκοτεινά κεφάλαια της αμερικανικής ιστορίας. Στις 14 Ιουνίου 1920, το τσίρκο του James Robinson κατέφτασε στο Duluth της Μινεσότα, με τους αφρο-αμερικανούς εργαζόμενους να αρχίζουν το στήσιμο της εγκατάστασης. Η 19χρονη Irene Tusken και ο 18χρονος James Sullivan παρακολουθούσαν τους εργάτες να ξεφορτώνουν τα βαγόνια, όταν αργότερα το απόγευμα η Tusken θα ισχυριστεί ότι έξι από τους έγχρωμους εργάτες τη βίασαν υπό την απειλή όπλου.
Η αστυνομία θα συλλάβει αμέσως 6 Αφρο-Αμερικανούς ως υπόπτους, ενώ μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα ένας οργισμένος όχλος 5-10 χιλιάδων ανθρώπων θα σχηματιζόταν έξω από τα κρατητήρια: ο μαινόμενος κόσμος όρμησε στο αστυνομικό τμήμα, βρήκε ενόχους με συνοπτικές διαδικασίες τους τρεις από τους φερόμενους ως δράστες (Elias Clayton, Elmer Jackson και Isaac McGhie) και αφού τους ξυλοκόπησε σχεδόν μέχρι θανάτου, τους κρέμασε κατόπιν σε στύλο του δρόμου…
Οι Ιπτάμενοι Wallendas
Οι Flying Wallendas ήταν μια οικογένεια ανθρώπων του τσίρκο με μεγάλη παράδοση στα συγκεκριμένα θεάματα: η φαμίλια αποτελούταν από τον Karl, τη γυναίκα του Helen Kreis, τον αδερφό του Herman και μπόλικους ακόμα συγγενείς.
Ο Karl Wallenda είχε συλλάβει ένα καινοτόμο ακροβατικό νούμερο που έκοβε την ανάσα: 7 ακροβάτες σχημάτιζαν πυραμίδα ισορροπώντας στα σχοινιά (και μια καρέκλα), 10 και πλέον μέτρα στον αέρα χωρίς τη χρήση διχτυού προστασίας.
Παρά το γεγονός ότι όλοι τους ήταν απίθανοι ακροβάτες και τολμηροί άνθρωποι, το νούμερο δεν πήγε καλά το 1962: ένας τους παραπάτησε και τρεις βρέθηκαν στο έδαφος. Ο γαμπρός του Karl Wallenda, Richard Faughnan, και ο ανιψιός του, Dieter Schepp, σκοτώθηκαν επιτόπου, ενώ ο γιος του, Mario Wallenda, έμεινε παράλυτος για όλη του τη ζωή…
Φωτιά στο Τσίρκο του Κλίβελαντ
Παρά το γεγονός ότι δεν θρηνήσαμε ανθρώπινα θύματα, η φωτιά στο Ringling Brothers and Barnum & Bailey Circus το 1942 θα προκαλούσε τον φριχτό θάνατο σε περισσότερα από 100 ζώα. Για άγνωστη αιτία, μια φωτιά ξέσπασε στην τέντα που κρατούνταν τα άγρια θηρία, κι ενώ θεατές και εργαζόμενοι κατάφεραν να ξεφύγουν από τη μανία της λαίλαπας, τα ζώα παγιδεύτηκαν και βρήκαν τραγικό χαμό:
9 κλουβιά, γεμάτα με λιοντάρια, τίγρεις και ζέβρες, παραδόθηκαν στις φλόγες, κι ενώ τα περισσότερα ζώα απανθρακώθηκαν, κάποια κατάφεραν να ξεφύγουν, ήταν ωστόσο τόσο σοβαρά καμμένα που οι αστυνομικοί αναγκάστηκαν να τα σκοτώσουν, πυροβολώντας τα με αυτόματα όπλα…
Η σιδηροδρομική τραγωδία του Great Wallace Brothers Circus
Κι όμως, ήταν το 1903 όταν οι δύο συρμοί που μετέφεραν ξεχωριστά τμήματα του Τσίρκου Wallace Brothers συγκρούστηκαν μεταξύ τους. Η τραγωδία θα στερούσε τη ζωή σε 30 ανθρώπους του τσίρκο, θα άφηνε άλλους 27 τραυματίες, ενώ οι απώλειες θα επεκτείνονταν και στα ζώα, με τη θλιβερή στατιστική να μετρά ένα αραβικό άλογο, τρεις καμήλες, έναν μολοσσό και έναν ελέφαντα…
Η σύγκρουση του τρένου που μετέφερε το Hagenbeck-Wallace Circus
Στις 22 Ιουνίου 1918, το Hagenbeck-Wallace Circus ήταν καθ’ οδόν για την Ιντιάνα των ΗΠΑ, με τον συρμό να σταθμεύει για το βράδυ. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι του τσίρκο είχαν κοιμηθεί στα βαγόνια, όταν εμπορικό τρένο συγκρούστηκε με τον ακινητοποιημένο συρμό, με τον οδηγό του να έχει αποκοιμηθεί στο τιμόνι. Ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης, 86 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι 127 τραυματίστηκαν, με το τσίρκο να μένει ορφανό…
Η φωτιά στο Hartford Circus
Στις 6 Ιουλίου 1944 συνέβη το τραγικότερο ίσως δυστύχημα στα χρονικά του τσίρκο: η κεντρική τέντα έπιασε φωτιά, με τη διαδικασία αδιαβροχοποίησής της με παραφίνη και βενζίνη να κάνει τις φλόγες να επεκτείνονται αστραπιαία.
Όπως ήταν φυσικό, το πλήθος των 7.000 θεατών πανικοβλήθηκε και όρμησε προς τις εξόδους κινδύνου, με δύο από αυτές να είναι μπλοκαρισμένες: ο κόσμος παγιδεύτηκε και ποδοπατήθηκε, με τους καπνούς από την πυρκαγιά να επιφέρουν ασφυξία σε κάποιους και τις πύρινες γλώσσες να απανθρακώνουν άλλους.
Στον πανικό τους, κάποιοι προσπάθησαν να πηδήξουν από τις κερκίδες, με την απόπειρα διαφυγής να σκοτώνει περισσότερους απ’ όσους τελικά έσωσε.
Περισσότεροι από 169 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και άλλοι 700 τραυματίστηκαν σοβαρά…
