Κρυμμένα δωμάτια στην πυραμίδα του Τουταγχαμών
Σχεδόν έναν αιώνα μετά την ανακάλυψη του τάφου του βασιλιά Τουταγχαμών, που πυροδότησε μια παγκόσμια τρέλα για την Αιγυπτιολογία, νέα ευρήματα θα αποδεικνύονται σχεδόν εξίσου εντυπωσιακά.
Τη Δευτέρα, μια ομάδα Αιγυπτίων και ξένων αρχαιολόγων εξέτασε τον περίφημο τάφο και ο υπουργός Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου επιβεβαίωσε ότι βρήκαν στοιχεία που υποδηλώνουν την ύπαρξη δύο προηγουμένως ανεξερεύνητων δωματίων.
«Αυτό δείχνει ότι οι δυτικοί και βόρειοι τοίχοι του τάφου του Τουταγχαμών είναι πιθανό να κρύβουν δύο ταφικούς θαλάμους» δήλωσε ο υπουργός Μαμντούχ Ελνταμάτι στον Αιγυπτιακό Τύπο.
Νωρίτερα φέτος, ο αρχαιολόγος Νίκολας Ριβς δημοσίευσε ένα έγγραφο στο οποίο ισχυριζόταν ότι ο τάφος του νεαρού Φαραώ της 18ης δυναστείας, που πέθανε γύρω στο 1323 π.Χ., περιλαμβάνει δύο πόρτες που ήταν σφραγισμένες και βαμμένες από πάνω.
Αυτές οι πόρτες από πολλές ενδείξεις υποδηλώνουν ότι ο τάφος χτίστηκε αρχικά για έναν άλλο κυβερνήτη της Αιγύπτου, τη Νεφερτίτη, την κύρια σύζυγο του Ακενατόν, ο οποίος έκανε τον Τουταγχαμών με άλλη σύζυγο.
Ο Ριβς είχε υποστηρίξει ότι η Νεφερτίτη και τα κτερίσματα της μπορεί ακόμη να βρίσκονται άθικτα πίσω από τις κρυφές πόρτες, στις οποίες ποτέ δεν είχαν διεισδύσει αρχαίοι ληστές ή μοντέρνοι αρχαιολόγοι. Αλλά μέχρι τη Δευτέρα η θεωρία του δεν είχε ποτέ πριν υποστηριχθεί από μια φυσική εξέταση του ίδιου του τάφου.
«Πρώτα απ “όλα, είδαμε ότι στην ίδια την οροφή υπάρχει μια διακριτή γραμμή» επεσήμανε ο Ριβς μετά την επιστροφή του από την επίσκεψη στον τάφο με τους Αιγύπτιους αρχαιολόγους αυτή την εβδομάδα. Εξήγησε ότι στην αίθουσα που περιέχει τη σαρκοφάγος του Τουταγχαμών, η γραμμή της οροφής ταιριάζει απόλυτα με το τμήμα του τείχους που φαίνεται να είναι σφραγισμένο: «Στην πραγματικότητα η αίθουσα ήταν ένας διάδρομος» εξηγεί.
Οι αρχαιολόγοι παρατήρησαν επίσης μια έντονη αντίθεση στα υλικά που καλύπτουν τα διαφορετικά μέρη του ίδιου τοίχου. «Οι Αιγύπτιοι συνάδελφοί μου ανακάλυψαν ότι υπάρχει μια σαφής διαφορά στην επιφάνεια του περιβόλου και στο κεντρικό τμήμα που καλύπτει την πόρτα» επεσήμανε ο Ριβς. «Ο περίβολος έχει ηπιότερο σοβάτισμα.
Στο σημείο όπου υποπτεύομαι ότι υπάρχει μια πόρτα, είναι πιο βαριά χτισμένο». Επιπλέον, αυτό το βαρύ υλικό ταιριάζει απόλυτα με κομμάτια που αρχικά κάλυπταν μια άλλη σφραγισμένη πόρτα που άνοιξε ο Χάουαρντ Κάρτερ το 1922.
Ενα ακόμα στοιχείο που υποδεικνύει ότι ο τάφος του Τουταγχαμών προοριζόταν για τη Νεφερτίτη, η οποία μπορεί να βρίσκεται ακόμα κρυμμένη εκεί, είναι τα κτερίσματα.
Για παράδειγμα, όπως εξηγεί ο Ριβς, η χρυσή νεκρική προσωπίδα του Τουταγχαμών, έχει λεπτομέρειες που υποδηλώνουν ότι τα μέρη της μάσκας μπορεί να έχουν αναδιαμορφωθεί από τα κτερίσματα άλλου ηγεμόνα, πιθανότατα γυναίκας.
«Τα τελευταία χρόνια, κοιτάζω τα κτερίσματα του Τουταγχαμών και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι περίπου το 80% τους είχαν γίνει για κάποιον άλλο, για μια γυναίκα» επισημαίνει ο Ριβς. Μάλιστα, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτή η γυναίκα ήταν η Νεφερτίτη, η οποία κυβέρνησε ως Φαραώ με το όνομα Σμενκχκάρε -μια μυστηριώδης φιγούρα που έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών συζητήσεων μεταξύ των αιγυπτιολόγων.
Ο Ριβς αναγνωρίζει επίσης ότι πολλοί άλλοι αρχαιολόγοι έχουν εντελώς διαφορετικές απόψεις για τη 18η δυναστεία και τους κυβερνήτες της. Αυτή είναι μία από τις πιο συναρπαστικές περιόδους της αιγυπτιακής ιστορίας, αλλά είναι επίσης και η πιο αμφιλεγόμενη, εγείροντας πάντα ακραίες απόψεις και θεωρίες. Ακόμη και ο Ριβς παραδέχεται ότι προχωράει την έρευνά του με μεγάλη επιφύλαξη.
Το επόμενο βήμα, ελπίζει ο Ριβς, είναι να προβούν σε περαιτέρω εξέταση με εξοπλισμό ραντάρ και θερμικής απεικόνισης, που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν περισσότερες ενδείξεις για το τι κρύβεται πίσω από τις σφραγισμένες πόρτες.
Ο ίδιος προβλέπει ότι αυτό μπορεί να γίνει στα τέλη Νοεμβρίου, ανάλογα με τις αιγυπτιακές αρχές, που μέχρι σήμερα ήταν πολύ υποστηρικτικές στην έρευνα του Ριβς, ενώ πρέπει και το Υπουργείο Αρχαιοτήτων να δώσει σχετική άδεια για το τι θα κάνουν αν βρουν περαιτέρω απόδειξη ότι υπάρχουν κρυφά δωμάτια.
Αυτό θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη πρόκληση του έργου, επειδή μία από τις σφραγισμένες πόρτες καλύπτεται από ανεκτίμητες τοιχογραφίες.
Τη Δευτέρα, μια ομάδα Αιγυπτίων και ξένων αρχαιολόγων εξέτασε τον περίφημο τάφο και ο υπουργός Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου επιβεβαίωσε ότι βρήκαν στοιχεία που υποδηλώνουν την ύπαρξη δύο προηγουμένως ανεξερεύνητων δωματίων.
«Αυτό δείχνει ότι οι δυτικοί και βόρειοι τοίχοι του τάφου του Τουταγχαμών είναι πιθανό να κρύβουν δύο ταφικούς θαλάμους» δήλωσε ο υπουργός Μαμντούχ Ελνταμάτι στον Αιγυπτιακό Τύπο.
Νωρίτερα φέτος, ο αρχαιολόγος Νίκολας Ριβς δημοσίευσε ένα έγγραφο στο οποίο ισχυριζόταν ότι ο τάφος του νεαρού Φαραώ της 18ης δυναστείας, που πέθανε γύρω στο 1323 π.Χ., περιλαμβάνει δύο πόρτες που ήταν σφραγισμένες και βαμμένες από πάνω.
Αυτές οι πόρτες από πολλές ενδείξεις υποδηλώνουν ότι ο τάφος χτίστηκε αρχικά για έναν άλλο κυβερνήτη της Αιγύπτου, τη Νεφερτίτη, την κύρια σύζυγο του Ακενατόν, ο οποίος έκανε τον Τουταγχαμών με άλλη σύζυγο.
Ο Ριβς είχε υποστηρίξει ότι η Νεφερτίτη και τα κτερίσματα της μπορεί ακόμη να βρίσκονται άθικτα πίσω από τις κρυφές πόρτες, στις οποίες ποτέ δεν είχαν διεισδύσει αρχαίοι ληστές ή μοντέρνοι αρχαιολόγοι. Αλλά μέχρι τη Δευτέρα η θεωρία του δεν είχε ποτέ πριν υποστηριχθεί από μια φυσική εξέταση του ίδιου του τάφου.
«Πρώτα απ “όλα, είδαμε ότι στην ίδια την οροφή υπάρχει μια διακριτή γραμμή» επεσήμανε ο Ριβς μετά την επιστροφή του από την επίσκεψη στον τάφο με τους Αιγύπτιους αρχαιολόγους αυτή την εβδομάδα. Εξήγησε ότι στην αίθουσα που περιέχει τη σαρκοφάγος του Τουταγχαμών, η γραμμή της οροφής ταιριάζει απόλυτα με το τμήμα του τείχους που φαίνεται να είναι σφραγισμένο: «Στην πραγματικότητα η αίθουσα ήταν ένας διάδρομος» εξηγεί.
Οι αρχαιολόγοι παρατήρησαν επίσης μια έντονη αντίθεση στα υλικά που καλύπτουν τα διαφορετικά μέρη του ίδιου τοίχου. «Οι Αιγύπτιοι συνάδελφοί μου ανακάλυψαν ότι υπάρχει μια σαφής διαφορά στην επιφάνεια του περιβόλου και στο κεντρικό τμήμα που καλύπτει την πόρτα» επεσήμανε ο Ριβς. «Ο περίβολος έχει ηπιότερο σοβάτισμα.
Στο σημείο όπου υποπτεύομαι ότι υπάρχει μια πόρτα, είναι πιο βαριά χτισμένο». Επιπλέον, αυτό το βαρύ υλικό ταιριάζει απόλυτα με κομμάτια που αρχικά κάλυπταν μια άλλη σφραγισμένη πόρτα που άνοιξε ο Χάουαρντ Κάρτερ το 1922.
Ενα ακόμα στοιχείο που υποδεικνύει ότι ο τάφος του Τουταγχαμών προοριζόταν για τη Νεφερτίτη, η οποία μπορεί να βρίσκεται ακόμα κρυμμένη εκεί, είναι τα κτερίσματα.
Για παράδειγμα, όπως εξηγεί ο Ριβς, η χρυσή νεκρική προσωπίδα του Τουταγχαμών, έχει λεπτομέρειες που υποδηλώνουν ότι τα μέρη της μάσκας μπορεί να έχουν αναδιαμορφωθεί από τα κτερίσματα άλλου ηγεμόνα, πιθανότατα γυναίκας.
«Τα τελευταία χρόνια, κοιτάζω τα κτερίσματα του Τουταγχαμών και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι περίπου το 80% τους είχαν γίνει για κάποιον άλλο, για μια γυναίκα» επισημαίνει ο Ριβς. Μάλιστα, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτή η γυναίκα ήταν η Νεφερτίτη, η οποία κυβέρνησε ως Φαραώ με το όνομα Σμενκχκάρε -μια μυστηριώδης φιγούρα που έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών συζητήσεων μεταξύ των αιγυπτιολόγων.
Ο Ριβς αναγνωρίζει επίσης ότι πολλοί άλλοι αρχαιολόγοι έχουν εντελώς διαφορετικές απόψεις για τη 18η δυναστεία και τους κυβερνήτες της. Αυτή είναι μία από τις πιο συναρπαστικές περιόδους της αιγυπτιακής ιστορίας, αλλά είναι επίσης και η πιο αμφιλεγόμενη, εγείροντας πάντα ακραίες απόψεις και θεωρίες. Ακόμη και ο Ριβς παραδέχεται ότι προχωράει την έρευνά του με μεγάλη επιφύλαξη.
Το επόμενο βήμα, ελπίζει ο Ριβς, είναι να προβούν σε περαιτέρω εξέταση με εξοπλισμό ραντάρ και θερμικής απεικόνισης, που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν περισσότερες ενδείξεις για το τι κρύβεται πίσω από τις σφραγισμένες πόρτες.
Ο ίδιος προβλέπει ότι αυτό μπορεί να γίνει στα τέλη Νοεμβρίου, ανάλογα με τις αιγυπτιακές αρχές, που μέχρι σήμερα ήταν πολύ υποστηρικτικές στην έρευνα του Ριβς, ενώ πρέπει και το Υπουργείο Αρχαιοτήτων να δώσει σχετική άδεια για το τι θα κάνουν αν βρουν περαιτέρω απόδειξη ότι υπάρχουν κρυφά δωμάτια.
Αυτό θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη πρόκληση του έργου, επειδή μία από τις σφραγισμένες πόρτες καλύπτεται από ανεκτίμητες τοιχογραφίες.