Σε ποιο αρχαίο σύγγραμμα η Αναγέννηση έδωσε ιδιαίτερη προσοχή;
Το πιο σημαντικό στην υπόθεση αυτή είναι το γεγονός ότι η Αναγέννηση έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο έργο αυτό!..
Ο Αιλιανός τακτικός ήταν στρατιωτικός συγγραφέας του 1 ου αι. μ.Χ. και,μολονότι – ολοφάνερα – ο ίδιος δεν ήταν στρατιώτης, έγραψε ένα εγχειρίδιο τακτικής σχετικό με τη φάλαγγα των οπλιτών και το αφιέρωσε στον αυτοκράτορα Τραϊανό.
Λένε πως ο Αιλιανός χρησιμοποίησε το έργο του Ασκληπιόδοτου του τακτικού, πέρα όμως από αυτό χρησιμοποίησε επίσης υλικό από πηγές που φτάνουν από τον Ποσειδώνιο ως τον Πολύβιο. Στα χειρόγραφα το έργο του παρουσιάζεται με διπλή μορφή· δίπλα σ” αυτές έχουμε και μια αραβική μετάφραση από τον 14ο αι., που κι αυτή πάλι στηρίζεται σε ένα κείμενο του 9ου/10ου αι. Η Αναγέννηση έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο έργο αυτό. Editio princeps: 1552.
Τι γράφει η Βικιπαίδεια
Ο Αιλιανός ο Τακτικός ήταν αρχαίος Έλληνας στρατιωτικός συγγραφέας που ζούσε στη Ρώμη τον 2ο αιώνα μ.Χ..
Ο Αιλιανός συνέγραψε τα στρατιωτικά βιβλία Περί Στρατηγικών Τάξεων Ελληνικών και Τακτική Θεωρία, αφιερωμένα στον αυτοκράτορα Αδριανό (το πρώτο ίσως στον Τραϊανό, αν του αποδίδεται ορθά ως έτος δημοσιεύσεως το 106), στα οποία αντιπαραθέτει την ελληνομακεδονική στρατηγική τακτική σε αντιπαράθεση με τη ρωμαϊκή. Το πρώτο, σε 53 κεφάλαια, αποτελεί μια πραγματεία-εγχειρίδιο της μακεδονικής τακτικής όπως εφαρμοζόταν από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι έχει συμβουλευθεί τις καλύτερες πηγές, με σημαντικότερη μια, χαμένη σήμερα, πραγματεία επί του θέματος από τον Πολύβιο.
Ο Αιλιανός μας δίνει μια σύντομη περιγραφή για τη σύσταση του ρωμαϊκού στρατού της εποχής του. Υπόσχεται επίσης στον αναγνώστη ένα έργο για τις ναυτικές τακτικές, αλλά αυτό, αν ποτέ γράφτηκε, έχει χαθεί.
Ο Αρριανός είχε υπόψη του τον Αιλιανό, ή τουλάχιστο αμφότεροι αντλούν από την ίδια πηγή. Βέβαια επικριτές του Αιλιανού από τον 18ο αιώνα (οι Guichard Folard και Prince de Ligne) τον θεωρούν πολύ κατώτερο του Αρριανού, αλλά οι άμεσοι διάδοχοί του, οι Βυζαντινοί και αργότερα οι Άραβες (που τον μετέφρασαν περί το 1350 για τη δική τους χρήση), δέχθηκαν μεγάλη επίδραση από τα έργα του. Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Λέων ΣΤ” ο Σοφός έχει ενσωματώσει μεγάλο μέρος κειμένου του στο δικό του έργο για τη στρατιωτική τέχνη (το Τέχνη Τακτική).
Παρά την ακαδημαϊκή του φύση, το έργο του Αιλιανού του Τακτικού είχε μέγιστη αξία για τους οργανωτές στρατού, ιδίως τον 16ο αιώνα, εξαιτίας του πλήθους των λεπτομερειών που αναφέρει: Η μακεδονική του φάλαγγα είχε πολλές ομοιότητες με τα πυκνά σώματα λογχοφόρων και ιππικού των ισπανικών και ολλανδικών συστημάτων, και οι μεταφράσει που έγιναν τον 16ο αιώνα σχημάτισαν τη βάση πολυάριθμων βιβλίων τακτικής
==========================
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ: Ιστορικό και Δημοσιογραφικό αρχείο του γράφοντος, Α. Kochly, W. Riistow, Griech. Kriegsschriftsteller, II 1885 (με μτφ.), J. Stolpe (Eranos 66, 1968), Βικιπαίδεια ( Ιωάννης Κακαβούλιας: Ελληνική Γραμματολογία (αρχαία και βυζαντινή), εκδ. Νικόδημος, Αθήνα).
