Έχετε ποτέ αναρωτηθεί γιατί ένας διαστημικός βράχος μπορεί να κοστίζει 300.000 ευρώ και αυτοί που τον ψάχνουν κινδυνεύουν με φυλάκιση (ακόμα και θάνατο); Γιατί προφανώς είναι πολλά τα λεφτά και πέφτουν κυριολεκτικά από τον ουρανό, με τη μορφή των σπάνιων αυτών μετεωριτών που είναι παλιότεροι και από την ίδια τη Γη! Η ιστορία μας έχει ως εξής: για 13 ολόκληρες μέρες το 2011 οι Michael Farmer και Robert Ward χτένιζαν την έρημο του Ομάν ψάχνοντας για θησαυρό μέσα στους αμμόλοφους. Το δίδυμο των κυνηγών θησαυρού δεν αποζητούσε βέβαια στις άνυδρες εκτάσεις της Αραβικής Χερσονήσου χρυσό, πολύτιμους λίθους ή απολιθώματα, έψαχνε μετεωρίτες.
Και οι παρθένες έρημοι του Ομάν είναι η ιδανική τοποθεσία για τέτοιου είδους εξορμήσεις: οι δυο τους βρήκαν πράγματι θησαυρό, κάνοντας την περιπέτεια ιδιαιτέρως επικερδή. Μια πέτρα 45 κιλών που άλλοτε βρισκόταν στη Σελήνη περιήλθε στην κατοχή τους και κανόνισαν τηλεφωνικά να την πουλήσουν σε συλλέκτη έναντι 35.000 ευρώ.
Τότε, τη 14η μέρα του ταξιδιού, οι δύο Αμερικανοί έπεσαν πάνω σε μπλόκο του στρατού του Ομάν, με τους στρατιώτες να ξεψαχνίζουν το όχημα και να παθαίνουν αμόκ όταν βρήκαν τον διαστημικό βράχο. Πριν το καταλάβουν, οι δυο Αμερικανοί μεταφέρθηκαν δεμένοι χειροπόδαρα σε στρατιωτική βάση, ρίχτηκαν στο κελί και ανακρίνονταν σε 24ωρη βάση.
Βδομάδες αργότερα, σε δίκη που κράτησε μόλις 15 λεπτά και έγινε σε άπταιστα... αραβικά, οι κυνηγοί θησαυρού καταδικάστηκαν για παράνομη εξόρυξη και πέρασαν 54 μέρες στις φυλακές του Μασκάτ, πριν την επανάληψη της δίκης που θα τους άφηνε τελικά ελεύθερους. Κι αυτό γιατί το νομικό σύστημα του Ομάν δεν είναι ξεκάθαρο για τους μετεωρίτες: εκεί που για αιώνες οι αρχές του κρατιδίου ήταν εντελώς αδιάφορες για τις εξωγήινες πέτρες, η υψηλή τιμή τους στην παγκόσμια αγορά ανάγκασε τους αξιωματούχους να τις περιβάλλουν πλέον με εξαιρετική προστασία. Υπερασπιστική γραμμή του δικηγόρου τους ήταν το γεγονός ότι το δίδυμο βρήκε την πέτρα στην έρημο και δεν την εξόρυξε από το υπέδαφος, γεγονός που δείχνει τα νομικά κενά.
Ο μετεωρίτης κατασχέθηκε φυσικά και στους δυο τους απαγορεύτηκε διά παντός η είσοδος στο Ομάν...
Διάστημα προς πώληση
Τα δείγματα των μετεωριτών που κυνηγούν μανιωδώς οι θηρευτές θησαυρού -ρισκάροντας πολλά, είναι η αλήθεια- αγγίζουν στην παγκόσμια αγορά των συλλεκτών δυσθεώρητες τιμές, «σαν λεφτά από τον ουρανό», όπως είπε παλιότερα ο περίφημος αμερικανός κυνηγός διαστημικών βράχων Robert Haag.
Εκεί λοιπόν που η κοσμική γεωλογία συναντά την οικονομία των αγορών, ένας απλός πέτρινος μετεωρίτης, ο κοινός χονδρίτης, αξίζει ψίχουλα: κάπου 20 ευρώ ή και ακόμα λιγότερα!
Μια «φέτα» όμως από μετεωρίτη σιδήρου-νικελίου (pallasite), διακοσμημένη με κρυστάλλους του μαγνησιακού πυριτικού ορυκτού «ολιβίνη» (ο ολιβίνης), μπορεί άνετα να πιάσει αρκετές χιλιάδες ευρώ!
Και οι ιστορίες που σέρνονται ξοπίσω τους όμως έχουν τη σημασία τους: ένας μετεωρίτης που πέφτει στη Γη και κάποιος γίνεται μάρτυρας της πτώσης του αξίζει πολύ περισσότερο, ενώ αν χτυπήσει μάλιστα και κάποιο αντικείμενο (αυτοκίνητο, στέγη σπιτιού κ.λπ.) τινάζει την μπάνκα στον αέρα.
Οι περισσότεροι μετεωρίτες που υπάρχουν στη Γη προέρχονται από τους πλανήτες Άρη και Δία και έχουν ηλικία περίπου 4,5 δισεκατομμυρίων ετών, την εποχή δηλαδή που το ηλιακό μας σύστημα ήταν ακόμα στη νιότη του. Καμία πέτρα στον πλανήτη μας δεν είναι τόσο παλιά όσο ένας μετεωρίτης, καθώς όλα τα γήινα υλικά έλιωσαν και ξανασχηματίστηκαν.
Οι τιμές που πιάνουν σε δημοπρασίες αλλά και η απευθείας πώλησή τους σε συλλέκτες κυμαίνονται φυσικά, δεν είναι σπάνιο ωστόσο να αγγίζουν ακραία νούμερα, όπως ο σεληνιακός μετεωρίτης των 1,8 κιλών που πουλήθηκε το 2012 έναντι 250.000 ευρώ.
Φαίνεται ότι η αλμυρή τιμή τους έγκειται στο γεγονός ότι οι μετεωρίτες φέρουν πάνω τους τα μυστικά του Διαστήματος, καταγραφές δηλαδή από την ίδια την αυγή του ηλιακού μας συστήματος. Και βέβαια, όπως ισχυρίζεται η σύγχρονη επιστήμη, οι μετεωρίτες δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση της ζωής στον πλανήτη μας, καθώς «έσπειραν» τη Γη με οργανικά μόρια, επιτρέποντας στις πρώτες μορφές απλής ζωής να αναπτυχθούν.
Κι εκεί που κάποτε οι μετεωρίτες θρονιάζονταν αναπαυτικά στις προθήκες των μουσείων αλλά και τα ερευνητικά κέντρα, οι οίκοι δημοπρασιών μπήκαν στο παιχνίδι στα μέσα της δεκαετίας του '90, στην πρόσπαθειά τους να βρουν δείγματα για διάσημους πελάτες τους, όπως ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, ο Νίκολας Κέιτζ αλλά και ανώνυμους συλλέκτες, που εκτόξευσαν τις τιμές στα ουράνια. Και πλέον, με τη γενίκευση του Ίντερνετ, το πεδίο έγινε προσβάσιμο σε ακόμα περισσότερους ανθρώπους, που ψάχνουν μια καλή επένδυση ή έχουν απλώς παθιασμένο ενδιαφέρον για το Σύμπαν.
Το ότι βέβαια η αγορά των μετεωριτών έχει ανοίξει διάπλατα ευθύνεται για το γεγονός ότι οι επιστήμονες δεν έχουν συχνά τη δυνατότητα να μελετήσουν νέα είδη, που πάνε κατευθείαν σε συλλέκτες! Το πλέον περίφημο «τρόπαιο» του Farmer, ένα pallasite 55 κιλών που βρήκε σε φάρμα του Καναδά, πουλήθηκε στο Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο στο Τορόντο έναντι 450.000 ευρώ(!), χωρίς να το ερευνήσει ποτέ επιστημονικό όργανο.
Σαν τον τζογαδόρο που περιμένει να του κάτσει η καλή, έτσι και οι κυνηγοί μετεωριτών αψηφούν τις δυσκολίες και τα ρίσκα ψάχνοντας για την ευκαιρία της ζωής τους. «Μαθαίνεις πολλά για τις συμπτώσεις και τις πιθανότητες στη δουλειά αυτή», καταλήγει αποστομωτικά ο Ward...
Πώς αναγνωρίζουμε έναν μετεωρίτη
Τοποθεσία
Σύμφωνα με τη Meteoritical Society, αυθεντικοί μετεωρίτες μπορούν πρακτικά να βρεθούν παντού στη Γη. Τύχη χρειάζεται...
Χρώμα
Οι μετεωρίτες που έπεσαν πρόσφατα στη Γη έχουν μια μαύρη κρούστα σύντηξης. Με τον χρόνο, στρώματα σκουριάς δίνουν στους διαστημικούς βράχους μια κοκκινωπή-καφετί απόχρωση. Και βέβαια, αντίθετα με την κοινή αντίληψη, οι μετεωρίτες που έπεσαν πρόσφατα στη Γη δεν είναι καυτοί! Είναι κρύοι στην αφή...
«Γλυπτική»
Τα χαρακτηριστικά σκαλίσματα πάνω στην επιφάνεια του μετεωρίτη σχηματίζονται καθώς περνά από τη γήινη ατμόσφαιρα...
Μαγνητισμός
Οι μαγνήτες αλληλεπιδρούν με το κράμα σιδήρου-νικελίου που συναντάται συνήθως στους περισσότερους μετεωρίτες...
Βάρος
Εξαιτίας της ασυνήθιστης πυκνότητάς τους, οι μετεωρίτες μπορούν να είναι μέχρι και 3,5 φορές βαρύτεροι από γήινες πέτρες αντίστοιχου μεγέθους...
