Σημαντική ανακάλυψη αφού το φαινόμενο παρατηρείται για πρώτη φορά - Μαγνητικά πεδία στη μαύρη τρύπα του Γαλαξία
Η ανακάλυψη έγινε με το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (ΕΗΤ), ένα σύστημα διασυνδεδεμένων ραδιοτηλεσκοπίων που βρίσκονται σε διάφορα σημεία του πλανήτη και το οποίο συνεχώς διευρύνεται με την προσθήκη νέων σημείων παρατήρησης.
Ο εντοπισμός
Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές με επικεφαλής τον Μάικλ Τζόνσον του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν και τον Σεπ Ντόουλμαν του Πανεπιστημίου ΜΙΤ και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science». Στη διεθνή ερευνητική ομάδα συμμετείχε ο Έλληνας καθηγητής αστρονομίας και φυσικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα Δημήτρης Ψάλτης, ο οποίος έχει σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη και στις έρευνες του νέου τηλεσκοπίου ΕΗΤ.
Η μαύρη τρύπα του γαλαξία μας λέγεται «Τοξότης Α*», βρίσκεται σε απόσταση περίπου 25.000 ετών φωτός από τη Γη και έχει μάζα γύρω στα τέσσερα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Η περίμετρος της μαύρης τρύπας, ο λεγόμενος «ορίζοντας γεγονότων» -πέρα από τον οποίο τίποτε, ούτε καν το φως, δεν μπορεί να «δραπετεύσει»- έχει πλάτος 12,9 εκατομμυρίων χιλιομέτρων (μικρότερο από την απόσταση Ερμή-Ήλιου).
Τα μαγνητικά πεδία
Μέχρι σήμερα η ύπαρξη μαγνητικών πεδίων γύρω από τον ορίζοντα γεγονότων ήταν μια θεωρητική πρόβλεψη, αλλά τώρα επιβεβαιώθηκε και μέσω παρατήρησης. Η ανίχνευση έγινε με τον εντοπισμό πολωμένου φωτός, που εκπέμπεται από τα περιδινούμενα ηλεκτρόνια γύρω από τον «Τοξότη Α*».
Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι το μαγνητικό πεδίο της μαύρης τρύπας είναι χαοτικό σε μερικές περιοχές και πιο κανονικό σε άλλες, ενώ αυξομειώνεται κάθε 15 λεπτά περίπου. «Το γαλαξιακό κέντρο αποδεικνύεται ένα πολύ πιο δυναμικό μέρος από ό,τι νομίζαμε. Τα μαγνητικά πεδία του ‘χορεύουν' συνεχώς ολόγυρα», δήλωσε ο Μάικλ Τζόνσον.
Η ανακάλυψη θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς μια κατασκότεινη μαύρη τρύπα κάνει τα αέρια και τη σκόνη γύρω της να λάμπουν με τη φωτεινότητα χιλιάδων άστρων. Σε γενικές γραμμές, αυτό οφείλεται στο ότι τα ηλεκτρόνια παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο γύρω της και, καθώς επιταχύνονται, εκπέμπουν φωτόνια (η λεγόμενη και «ακτινοβολία συγχρότρου»). Οι μαύρες τρύπες ορισμένων γαλαξιών -οι λεγόμενοι «ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες» ή κβάζαρ- λάμπουν τόσο έντονα, που είναι ορατοί σε όλο το σύμπαν.
Ο εντοπισμός
Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές με επικεφαλής τον Μάικλ Τζόνσον του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν και τον Σεπ Ντόουλμαν του Πανεπιστημίου ΜΙΤ και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science». Στη διεθνή ερευνητική ομάδα συμμετείχε ο Έλληνας καθηγητής αστρονομίας και φυσικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα Δημήτρης Ψάλτης, ο οποίος έχει σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη και στις έρευνες του νέου τηλεσκοπίου ΕΗΤ.
Η μαύρη τρύπα του γαλαξία μας λέγεται «Τοξότης Α*», βρίσκεται σε απόσταση περίπου 25.000 ετών φωτός από τη Γη και έχει μάζα γύρω στα τέσσερα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Η περίμετρος της μαύρης τρύπας, ο λεγόμενος «ορίζοντας γεγονότων» -πέρα από τον οποίο τίποτε, ούτε καν το φως, δεν μπορεί να «δραπετεύσει»- έχει πλάτος 12,9 εκατομμυρίων χιλιομέτρων (μικρότερο από την απόσταση Ερμή-Ήλιου).
Τα μαγνητικά πεδία
Μέχρι σήμερα η ύπαρξη μαγνητικών πεδίων γύρω από τον ορίζοντα γεγονότων ήταν μια θεωρητική πρόβλεψη, αλλά τώρα επιβεβαιώθηκε και μέσω παρατήρησης. Η ανίχνευση έγινε με τον εντοπισμό πολωμένου φωτός, που εκπέμπεται από τα περιδινούμενα ηλεκτρόνια γύρω από τον «Τοξότη Α*».
Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι το μαγνητικό πεδίο της μαύρης τρύπας είναι χαοτικό σε μερικές περιοχές και πιο κανονικό σε άλλες, ενώ αυξομειώνεται κάθε 15 λεπτά περίπου. «Το γαλαξιακό κέντρο αποδεικνύεται ένα πολύ πιο δυναμικό μέρος από ό,τι νομίζαμε. Τα μαγνητικά πεδία του ‘χορεύουν' συνεχώς ολόγυρα», δήλωσε ο Μάικλ Τζόνσον.
Η ανακάλυψη θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς μια κατασκότεινη μαύρη τρύπα κάνει τα αέρια και τη σκόνη γύρω της να λάμπουν με τη φωτεινότητα χιλιάδων άστρων. Σε γενικές γραμμές, αυτό οφείλεται στο ότι τα ηλεκτρόνια παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο γύρω της και, καθώς επιταχύνονται, εκπέμπουν φωτόνια (η λεγόμενη και «ακτινοβολία συγχρότρου»). Οι μαύρες τρύπες ορισμένων γαλαξιών -οι λεγόμενοι «ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες» ή κβάζαρ- λάμπουν τόσο έντονα, που είναι ορατοί σε όλο το σύμπαν.
