Πώς ξεκίνησε ο Έμπολα
Όπως αποκάλυψαν τώρα οι γιατροί και σύμφωνα με τους N.Y. Times, το μικρό παιδί ήταν και το πρώτο θύμα της επιδημίας που έχει τρομοκρατήσει όλο τον πλανήτη και έχει θέσει σε επιφυλακή την επιστημονική κοινότητα.
Η περιοχή Guéckédou γειτνιάζει με τη Σιέρα Λεόνε και τη Λιβερία, χώρες στις οποίες έχουν καταγραφεί μέχρι τώρα και τα περισσότερα κρούσματα με δεκάδες θανάτους.
Μία εβδομάδα μετά τον θάνατο του δίχρονου παιδιού, πέθανε και η μητέρα του και η τριών ετών αδερφή του, καθώς και η γιαγιά του. Όλοι παρουσίασαν υψηλό πυρετό και συμπτώματα όπως εμετούς και διάρροια, ωστόσο κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει από τι είχαν νοσήσει ξαφνικά.
Δύο συγχωριανοί που βρέθηκαν στην κηδεία μετέφεραν τον θανατηφόρο ιό στο χωριό. Από την επιδημία κόλλησαν ένας γιατρός και ένας νοσοκόμος, οι οποίοι έχασαν και εκείνοι τη ζωή τους. Και οι δύο μόλυναν τις περιοχές στις οποίες ζούσαν.
Μέχρι να ζητηθεί από το υπουργείο Υγείας της Γουινέας βοήθεια από τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα, ο ιός είχε ήδη εξαπλωθεί και φορείς του ήταν αρκετοί εργαζόμενοι σε νοσοκομεία. Από τη μία επειδή δεν γνώριζαν για το τι ακριβώς πρόκειται και από την άλλη γιατί στα νοσοκομεία υπήρχε ελάχιστο απόθεμα χλωρίνης (απαιτείται συνεχής απολύμανση στους χώρους). Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι ένα απλό ζευγάρι πλαστικών γαντιών κοστίζει περίπου 50 σεντς.
Μοιάζουν λίγα, αλλά σε χώρες όπου οι άνθρωποι ζουν με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα, ο εφοδιασμός με μεγάλη ποσότητα γαντιών μοιάζει ως τεράστια πολυτέλεια.
Μέχρι τον Μάρτιο όταν και δόθηκε η πρώτη προειδοποίηση για το ξέσπασμα της επιδημίας, δεκάδες άνθρωποι είχαν πεθάνει στη Γουινέα, σε οκτώ διαφορετικές κοινότητες και “ξέφυγε” στη Λιβηρία και τη Σιέρα Λεόνε.
Πρόκειται για τρεις από τις πιο φτωχές χώρες του πλανήτη που προσπαθούν να ανακάμψουν από πολυετής εμφυλίους πολέμους.
Σύμφωνα με τους γιατρούς του Ινστιτούτου Παστέρ, ενδεχομένως να υπήρξε κι άλλο άτομο που να πέθανε εξαιτίας του Έμπολα, νωρίτερα από τον δίχρονο που θεωρείται ως ο πρώτος ασθενής. Αυτό που κανείς δεν γνωρίζει είναι πως και γιατί νόσησε ο δίχρονος. Το πιο πιθανό σενάριο είναι να κόλλησε τον ιό από μολυσμένη βελόνα.
Σε αντίθεση με παλαιότερα καταγεγραμμένα ξεσπάσματα του Έμπολα που είχαν χτυπήσει σε μικρές, απομακρυσμένες περιοχές, η νέα επιδημία εμφανίστηκε ακριβώς επάνω στα σύνορα, όπου οι μετακινήσεις είναι πολύ πιο εύκολες. Έτσι, ο ιός είχε ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται πριν οι Αρχές αντιληφθούν ότι είχε κάνει την εμφάνισή του.
Επίσης, ο Έμπολα δεν είχε εμφανιστεί ποτέ ξανά σε αυτό το τμήμα της Αφρικής. Γιατροί και νοσηλευτές δεν ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν τα σημάδια της λοίμωξης, ενώ παράλληλα δεν είχαν στη διάθεσή τους τον απαραίτητο εξοπλισμό για να προστατεύσουν τους υπόλοιπους ασθενείς των νοσοκομείων αλλά και να προστατευθούν οι ίδιοι.
Μέχρι αυτή την ώρα έχουν διαπιστωθεί 1.779 κρούσματα και 961 θάνατοι, με τα τελευταία να σημειώνονται και στη Νιγηρία. Όπως γράφουν οι Times, στο παρελθόν ο Έμπολα είχε ελεγχθεί μέσα σε λίγες εβδομάδες. |Πώς είναι δυνατόν τώρα να έχει ξεφύγει σε τέτοιο βαθμό;”, τονίζει εύλογα το εν λόγω άρθρο.
Ο ιός αποτελεί μια πολύ σοβαρή δοκιμασία για τα συστήματα υγείας των χωρών όπου έχει εκδηλωθεί το ξέσπασμα και οι κυβερνήσεις των κρατών που πλήττονται αντέδρασαν λαμβάνοντας έκτακτα μέτρα: οι αρχές κήρυξαν κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στη Σιέρα Λεόνε, τη Λιβερία και τη Νιγηρία.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Ο ιός Έμπολα είναι ένας από τους πιο θανατηφόρους στον κόσμο και δεν υπάρχει κανένα γνωστό εμβόλιο για την πρόληψή του, ούτε θεραπεία. Το στέλεχος του Ζαΐρ —αυτό που εξαπλώνεται αυτή τη στιγμή στη Δυτική Αφρική— σκοτώνει έως και το 90% όσον μολύνει, αν και το ποσοστό της θνησιμότητας στο τρέχον ξέσπασμα υπολογίζεται πως βρίσκεται γύρω στο 55%.
Η περίοδος επώασης του ιού κυμαίνεται από 2 μέχρι 21 ημέρες. Τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πονόλαιμο και κεφαλαλγία, ενώ αργότερα εμφανίζονται εμετός, διάρροια και ηπατική δυσλειτουργία. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς εμφανίζουν εσωτερική και εξωτερική αιμορραγία. Πάντως, οι προσβεβλημένοι από τον ιό μπορούν να τον μεταδώσουν επί μεγάλο χρονικό διάστημα.
Θεραπεία
Αξίζει να σημειωθεί πως δεν υπάρχει απλή θεραπεία για τον ιό. Ανάμεσα στις προσπάθειες για τη βοήθεια νοσούντων περιλαμβάνονται η ενυδάτωση με στοματική παροχή υγρών, ή η ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.
Μεταξύ του 1976, οπότε ταυτοποιήθηκε ο ιός για πρώτη φορά, και του 2014 που επανεμφανίστηκε, μολύνθηκαν λιγότερα από 1.000 άτομα. Η μεγαλύτερη έξαρση έως σήμερα είναι η έξαρση του ιού Έμπολα 2014, που επηρεάζει όπως γράψαμε παραπάνω, τη Γουινέα, τη Σιέρα Λεόνε, τη Λιβερία και τη Νιγηρία. Η ασθένεια σε αυτή την περίοδο ταυτοποιήθηκε στο Σουδάν και το Κονγκό. Παρόλες τις προσπάθειες για την ανάπτυξη εμβολίου, όμως, δε στάθηκε έως σήμερα δυνατή η παρασκευή του.
Στις 1 Αυγούστου 2014 ανακοινώθηκε ότι οι ΗΠΑ θα ξεκινήσουν πειραματικό εμβολιασμό κατά του ιού από τον Σεπτέμβριο, εφόσον υπάρχουν θετικά αποτελέσματα από σχετικές δοκιμές.
Στη Γενεύη, ειδικοί του ΠΟΥ συζήτησαν σήμερα κεκλεισμένων των θυρών για τα ζητήματα ηθικής τα οποία εγείρει η ενδεχόμενη χρήση πειραματικών θεραπειών για την αντιμετώπιση του Έμπολα.
Κηρύσσοντας την περασμένη εβδομάδα την “παγκόσμια κατάσταση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης”, ο ΠΟΥ αρνήθηκε να θέσει σε καραντίνα τις χώρες οι οποίες πλήττονται (κυρίως τη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε, και δευτερευόντως τη Νιγηρία), ζητώντας απλώς να ενισχυθούν τα μέτρα πρόληψης στα σύνορα.
