Υπήρχαν γυναίκες ιερείς στους παλαιοχριστιανικούς χρόνους;
Την προηγούμενη Τρίτη, το Βατικανό δημοσιοποίησε πρόσφατα ανακαινισμένες τοιχογραφίες από τις Κατακόμβες Priscilla στις οποίες, σύμφωνα με κάποιους, απεικονίζονται οι πρώτες γυναίκες ιερείς των παλαιοχριστιανικών χρόνων.
Ο Καρδινάλιος Gianfranco Ravasi παρέστη στο άνοιγμα του «θαλάμου του Λαζάρου», ενός μικροσκοπικού μαυσωλείου με εικόνες του 4ου αιώνα που αναπαριστούν, μεταξύ άλλων, βιβλικές σκηνές καθώς και τους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο.
Το λαβυρινθώδες σύμπλεγμα κοιμητηρίων που εκτείνεται για χιλιόμετρα κάτω από τη βόρεια Ρώμη είναι γνωστό ως «η βασίλισσα των κατακομβών», επειδή φιλοξενεί ταφικά μνημεία από Πάπες του παρελθόντος, καθώς την αρχαιότερη απεικόνιση της Παναγίας με το Θείο Βρέφος η οποία χρονολογείται στα 230-240 μ.Χ.
Η κατακόμβη φιλοξενεί επίσης δύο σκηνές που σύμφωνα με υποστηρικτές του κινήματος για τη γυναικεία χειροτονία, απεικονίζουν γυναίκες ιερείς. Η μία δείχνει ομάδα γυναικών στους εορτασμούς ενός συμποσίου, που φαίνεται να είναι η γιορτή των Ευχαριστιών.
Στην άλλη φαίνεται μία γυναίκα ντυμένη με κάτι που μοιάζει με χιτώνα, με τα χέρια υψωμένα σε στάση ανάλογη με αυτή των ιερέων.
Τις εικόνες αυτές ορισμένοι τις "ερμηνεύουν" ως ένδειξη ότι όντως υπήρχαν ιερείς γένους θηλυκού στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού και συνεπώς κάτι τέτοιο θα έπρεπε να τεθεί σε ισχύ και σήμερα.
Ωστόσο, ο Fabrizio Bisconti, ο αρχαιολογικός επόπτης του Βατικανού, αναφέρει ότι μια τέτοια ανάγνωση των τοιχογραφιών είναι εσφαλμένη.
Για την πρώτη σκηνή, κάνει λόγο για μάζωξη κηδείας, ενώ για τη δεύτερη για μια γυναίκα που απλά προσεύχεται. Το Βατικανό στηρίζει την αποκλειστική χειροτονία των ανδρών στο γεγονός ότι ο Ιησούς είχε επιλέξει μόνο άνδρες για μαθητές του.
Εν τω μεταξύ, οι κατακόμβες Priscilla για πρώτη φορά συμπεριλήφθηκαν στους χάρτες της Google, η οποία έχει δημιουργήσει εικονική ξενάγηση σε αυτές, για όποιον δεν μπορεί να τις επισκεφθεί.
Εν πάσει περιπτώσει, αυτό που προκαλεί εντύπωση, για το γεγονός ότι δεν αναφέρεται από τους Ιταλούς αρχαιολόγους όσο και από τους υποστηρικτές της "γυναικείας ιεροσύνης", και επομένως αποδεικνύεται ότι μάλλον δεν το γνωρίζουν είναι το εξής πασίγνωστο και αναμφισβήτητο ιστορικό γεγονός:
Στους πρώιμους χριστιανικούς χρόνους, τόσο στους χρόνους των Πράξεων των Αποστόλων όσο και καθ' όλη τη διάρκεια του 1ου αιώνα μΧ, δεν υπήρχαν γυναίκες ιερείς.
Η μοναδική εκκλησιαστική αρμοδιότητα που είχε αποδοθεί σε γυναίκες και καταγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων, είναι αυτή του θεσμού των "διακονισσών", ο οποίος όμως δεν ήταν σε καμία περίπτωση χειροτονία, ούτε ιεροσύνη.
Οι διακόνισσες είχαν απλώς έναν βοηθητικό ρόλο στην Εκκλησία τον οποίο αναλάμβαναν αποκλειστικά και εν είδη δια βίου υπηρεσίας, αλλά δεν τελούσαν μυστήρια, επομένως δεν είχαν ιεροσύνη.
Να λοιπόν και μία άλλη τόσο απλή και πολύ πιθανή εξήγηση για αυτές τις τοιχογραφίες στις κατακόμβες της Ρώμης: Οι εικονιζόμενες γυναίκες μπορεί πολύ απλά να ήταν και... διακόνισσες!
Το λαβυρινθώδες σύμπλεγμα κοιμητηρίων που εκτείνεται για χιλιόμετρα κάτω από τη βόρεια Ρώμη είναι γνωστό ως «η βασίλισσα των κατακομβών», επειδή φιλοξενεί ταφικά μνημεία από Πάπες του παρελθόντος, καθώς την αρχαιότερη απεικόνιση της Παναγίας με το Θείο Βρέφος η οποία χρονολογείται στα 230-240 μ.Χ.
Η κατακόμβη φιλοξενεί επίσης δύο σκηνές που σύμφωνα με υποστηρικτές του κινήματος για τη γυναικεία χειροτονία, απεικονίζουν γυναίκες ιερείς. Η μία δείχνει ομάδα γυναικών στους εορτασμούς ενός συμποσίου, που φαίνεται να είναι η γιορτή των Ευχαριστιών.
Στην άλλη φαίνεται μία γυναίκα ντυμένη με κάτι που μοιάζει με χιτώνα, με τα χέρια υψωμένα σε στάση ανάλογη με αυτή των ιερέων.
Τις εικόνες αυτές ορισμένοι τις "ερμηνεύουν" ως ένδειξη ότι όντως υπήρχαν ιερείς γένους θηλυκού στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού και συνεπώς κάτι τέτοιο θα έπρεπε να τεθεί σε ισχύ και σήμερα.
Ωστόσο, ο Fabrizio Bisconti, ο αρχαιολογικός επόπτης του Βατικανού, αναφέρει ότι μια τέτοια ανάγνωση των τοιχογραφιών είναι εσφαλμένη.
Για την πρώτη σκηνή, κάνει λόγο για μάζωξη κηδείας, ενώ για τη δεύτερη για μια γυναίκα που απλά προσεύχεται. Το Βατικανό στηρίζει την αποκλειστική χειροτονία των ανδρών στο γεγονός ότι ο Ιησούς είχε επιλέξει μόνο άνδρες για μαθητές του.
Εν τω μεταξύ, οι κατακόμβες Priscilla για πρώτη φορά συμπεριλήφθηκαν στους χάρτες της Google, η οποία έχει δημιουργήσει εικονική ξενάγηση σε αυτές, για όποιον δεν μπορεί να τις επισκεφθεί.
Εν πάσει περιπτώσει, αυτό που προκαλεί εντύπωση, για το γεγονός ότι δεν αναφέρεται από τους Ιταλούς αρχαιολόγους όσο και από τους υποστηρικτές της "γυναικείας ιεροσύνης", και επομένως αποδεικνύεται ότι μάλλον δεν το γνωρίζουν είναι το εξής πασίγνωστο και αναμφισβήτητο ιστορικό γεγονός:
Στους πρώιμους χριστιανικούς χρόνους, τόσο στους χρόνους των Πράξεων των Αποστόλων όσο και καθ' όλη τη διάρκεια του 1ου αιώνα μΧ, δεν υπήρχαν γυναίκες ιερείς.
Η μοναδική εκκλησιαστική αρμοδιότητα που είχε αποδοθεί σε γυναίκες και καταγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων, είναι αυτή του θεσμού των "διακονισσών", ο οποίος όμως δεν ήταν σε καμία περίπτωση χειροτονία, ούτε ιεροσύνη.
Οι διακόνισσες είχαν απλώς έναν βοηθητικό ρόλο στην Εκκλησία τον οποίο αναλάμβαναν αποκλειστικά και εν είδη δια βίου υπηρεσίας, αλλά δεν τελούσαν μυστήρια, επομένως δεν είχαν ιεροσύνη.
Να λοιπόν και μία άλλη τόσο απλή και πολύ πιθανή εξήγηση για αυτές τις τοιχογραφίες στις κατακόμβες της Ρώμης: Οι εικονιζόμενες γυναίκες μπορεί πολύ απλά να ήταν και... διακόνισσες!