Καραμπόλα κομητών σε κοντινό πλανητικό σύστημα

Θρύψαλα παγωμένων σωμάτων που δεν μπορεί παρά να είναι κομήτες ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά γύρω από ένα κοντινό άστρο. Οι αστρονόμοι υπολογίζουν μάλιστα ότι στη βίαιη αυτή γειτονιά ένας μεγάλος κομήτης καταστρέφεται σε συγκρούσεις κάθε πέντε λεπτά. Διεθνής ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε το ολοκαίνουργιο ραδιοτηλεσκόπιο ALMA στη Χιλή, το ισχυρότερο στην κατηγορία του, για να παρατηρήσει το βήτα του Οκρίβα (ή Οκρίβαντα), ένα άστρο σε απόσταση 63 ετών φωτός, γύρω από το οποίο έχουν μάλιστα ανακαλυφθεί πλανήτες. Οι πλανήτες μόλις που διακρίνονται ακόμα και με τα ισχυρότερα τηλεσκόπια, οπότε οι ερευνητές θα ήταν αδύνατο να παρατηρήσουν άμεσα μικρότερα σώματα όπως οι κομήτες -σώματα που αποτελούνται κυρίως από πάγους και σκόνη.

Αυτό που ανίχνευσαν ήταν η φασματική υπογραφή του μονοξειδίου του άνθρακα. «Τα μόρια CO μπορούν να επιζήσουν γύρω από ένα άστρο μόνο για σύντομα χρονικά διαστήματα, περίπου 100 χρόνια, πριν τελικά καταστραφούν από την υπεριώδη ακτινοβολία του άστρου» αναφέρει ο Μπιλ Ντεντ, ερευνητής του ALMA στη Χιλή.

«Οπότε το μονοξείδιο του θείου που παρατηρήσαμε πρέπει να ανανεώνεται διαρκώς, εκτός βέβαια αν το β του Οκρίβα βρίσκεται σε κάποια πολύ ασυνήθιστη φάση» εξηγεί.

Δεδομένου ότι οι κομήτες περιέχουν CO, οι παρατηρήσεις βρίσκονται σε συμφωνία με την υπόθεση ότι το αέριο προέρχεται από καραμπόλα κομητών, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στην ηλεκτρονική επιθεώρηση Science Express.

Το διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι διάσπαρτο στο δίσκο σκόνης και αερίου που περιβάλλει το άστρο. Είναι αντίθετα συγκεντρωμένο σε μια σχετικά μικρή περιοχή περίπου 13 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από το άστρο, απόσταση περίπου τρεις φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Ήλιου-Ποσειδώνα.

Τα αίτια της σύγκρουσης

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το πυκνό αυτό σύννεφο CO σχηματίστηκε λόγω της επίδρασης ενός άγνωστου ως σήμερα πλανήτης, ο οποίος πρέπει να βρίσκεται κι αυτός σε μεγάλη απόσταση από το άστρο. Η βαρυτική έλξη ενός τέτοιου πλανήτη θα μπορούσε να συγκεντρώσει το αέριο σε μια σχετικά μικρή περιοχή, όπως συμβαίνει και στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα με τους λεγόμενους «τρωικούς αστεροειδείς», οι οποίοι αναγκάζονται να στριμωχτούν σε μια στενή τροχιά γύρω από τον Ήλιο λόγω της βαρυτικής επίδρασης του γιγάντιου Δία.

Οι παρατηρήσεις του ALMA δείχνουν ότι η συνολική ποσότητα CO στο σύστημα ισούται χονδρικά με το ένα έκτο της μάζας του νερού στη Γη.

«Για να φτάσουμε σε αυτή την ποσότητα, ο ρυθμός των συγκρούσεων θα πρέπει να είναι πραγματικά εκπληκτικός, με την πλήρη καταστροφή ενός μεγάλου κομήτη κάθε πέντε λεπτά» επισημαίνει ο Δρ Ντεντ.

«Και το μονοξείδιο του άνθρακα είναι μόνο η αρχή. Δεν αποκλείεται να υπάρχουν κι άλλα προ-οργανικά μόρια που απελευθερώνονται από παγωμένα σώματα».

Στο Ηλιακό Σύστημα εκτιμάται ότι υπάρχουν αρκετά εκατομμύρια κομήτες, από τους οποίους οι περισσότεροι συγκεντρώνονται στο λεγόμενο Νέφος του Όορτ, σε απόσταση περίπου ενός έτους φωτός από τον Ήλιο.

Πηγή