«Δύο εκατομμύρια θάνατοι το χρόνο» από την ατμοσφαιρική ρύπανση
Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για δύο εκατομμύρια θανάτους σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε χρόνο, διαπιστώνει μελέτη που εξέτασε το θέμα με μια πληθώρα μαθηματικών... και επιδημιολογικών μοντέλων. Η μελέτη, στην οποία συνεργάστηκαν δεκάδες ερευνητές από διάφορα αμερικανικά ιδρύματα, εκτιμά ότι 2,1 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τα αιωρούμενα σωματίδια PM2,5 (σωματίδια με διάμετρο 2,5 μικρομέτρων) τα οποία εισχωρούν βαθιά στους πνεύμονες και ενοχοποιούνται για αναπνευστικά και καρδιαγγειακά προβλήματα, ακόμα και για καρκίνο των πνευμόνων.
Ακόμα 470.000 θάνατοι το χρόνο αποδίδονται από τη μελέτη στο όζον. Το αέριο αυτό, μια δραστική μορφή του οξυγόνου, υπάρχει φυσιολογικά στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και μας προστατεύει από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία. Η μελέτη αναφέρεται όμως στις επιπτώσεις του τοξικού όζοντος που προέρχεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και συγκεντρώνεται στο επίπεδο του εδάφους.
Οι περισσότεροι από τους θανάτους λόγω ρύπανσης αντιστοιχούν στην Ανατολική και τη Νότια Ασία, περιοχές με μεγάλο πληθυσμό και υψηλά επίπεδα αέριων ρύπων.
Η μελέτη βασίστηκε σε μια ποικιλία μαθηματικών μοντέλων με τα οποία εκτιμήθηκαν τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από το προβιομηχανικό έτος του 1850 έως το 2000. Τα μοντέλα αυτά επέτρεψαν στους ερευνητές να υπολογίσουν ποιο ποσοστό της σημερινής ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι ανθρωπογενές.
Τα δεδομένα που προέκυψαν συνδυάστηκαν στην επόμενη φάση με επιδημιολογικά μοντέλα για τη σχέση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την ανθρώπινη υγεία.
Το θετικό με την έρευνα είναι ότι, σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες, χρησιμοποίησε μια ποικιλία υπολογιστικών μοντέλων αντί για ένα. Δεδομένου όμως ότι αξιοποίησε δεδομένα προηγούμενων μελετών για τις επιπτώσεις της ρύπανσης, οι εκτιμήσεις που δίνει πάσχει από την ίδια αβεβαιότητα που παρουσίαζαν οι προηγούμενες αυτές μελέτες.
Επιπλέον, οι περισσότερες από τις επιδημιολογικές μελέτες που χρησιμοποιήθηκαν είχαν πραγματοποιηθεί στις ΗΠΑ, και τα αποτελέσματά τους ενδέχεται να μην ισχύουν για άλλες περιοχές του πλανήτη.
Παρόλα αυτά, τα ευρήματα δεν αφήνουν αμφιβολία για τους πρόωρους θανάτους που προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Το μόνο θετικό συμπέρασμα είναι ότι οι θάνατοι από την ατμοσφαιρική ρύπανση δεν φαίνεται να αυξάνονται σημαντικά λόγω της κλιματικής αλλαγής, όπως υπέθεταν άλλοι ερευνητές (η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί για παράδειγμα να επηρεάσει το σχηματισμό φωτοχημικού νέφους ή το χρόνο ζωής των ρύπων).
Σύμφωνα με τη νέα ανάλυση, οι μεταβολές του κλίματος συνδέονται με «μόλις» 1.500 θανάτους από όζον και 2.200 θανάτους από σωματιδιακή ρύπανση το χρόνο.
Η έρευνα δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Environmental Research Letters.
Ακόμα 470.000 θάνατοι το χρόνο αποδίδονται από τη μελέτη στο όζον. Το αέριο αυτό, μια δραστική μορφή του οξυγόνου, υπάρχει φυσιολογικά στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και μας προστατεύει από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία. Η μελέτη αναφέρεται όμως στις επιπτώσεις του τοξικού όζοντος που προέρχεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και συγκεντρώνεται στο επίπεδο του εδάφους.
Οι περισσότεροι από τους θανάτους λόγω ρύπανσης αντιστοιχούν στην Ανατολική και τη Νότια Ασία, περιοχές με μεγάλο πληθυσμό και υψηλά επίπεδα αέριων ρύπων.
Η μελέτη βασίστηκε σε μια ποικιλία μαθηματικών μοντέλων με τα οποία εκτιμήθηκαν τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από το προβιομηχανικό έτος του 1850 έως το 2000. Τα μοντέλα αυτά επέτρεψαν στους ερευνητές να υπολογίσουν ποιο ποσοστό της σημερινής ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι ανθρωπογενές.
Τα δεδομένα που προέκυψαν συνδυάστηκαν στην επόμενη φάση με επιδημιολογικά μοντέλα για τη σχέση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την ανθρώπινη υγεία.
Το θετικό με την έρευνα είναι ότι, σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες, χρησιμοποίησε μια ποικιλία υπολογιστικών μοντέλων αντί για ένα. Δεδομένου όμως ότι αξιοποίησε δεδομένα προηγούμενων μελετών για τις επιπτώσεις της ρύπανσης, οι εκτιμήσεις που δίνει πάσχει από την ίδια αβεβαιότητα που παρουσίαζαν οι προηγούμενες αυτές μελέτες.
Επιπλέον, οι περισσότερες από τις επιδημιολογικές μελέτες που χρησιμοποιήθηκαν είχαν πραγματοποιηθεί στις ΗΠΑ, και τα αποτελέσματά τους ενδέχεται να μην ισχύουν για άλλες περιοχές του πλανήτη.
Παρόλα αυτά, τα ευρήματα δεν αφήνουν αμφιβολία για τους πρόωρους θανάτους που προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Το μόνο θετικό συμπέρασμα είναι ότι οι θάνατοι από την ατμοσφαιρική ρύπανση δεν φαίνεται να αυξάνονται σημαντικά λόγω της κλιματικής αλλαγής, όπως υπέθεταν άλλοι ερευνητές (η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί για παράδειγμα να επηρεάσει το σχηματισμό φωτοχημικού νέφους ή το χρόνο ζωής των ρύπων).
Σύμφωνα με τη νέα ανάλυση, οι μεταβολές του κλίματος συνδέονται με «μόλις» 1.500 θανάτους από όζον και 2.200 θανάτους από σωματιδιακή ρύπανση το χρόνο.
Η έρευνα δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Environmental Research Letters.