Η αρχαιοελληνική πόλη-φάντασμα του Σελινούντα: Η τραγωδία και τα μυστικά της «ελληνικής Πομπηίας» στη Σικελία

Όλοι γνωρίζουν την Πομπηία: Τη ρωμαϊκή πόλη που «πάγωσε στον χρόνο» από την έκρηξη του Βεζουβίου. Ωστόσο, στη Σικελία υπάρχει και άλλη Πομπηία, μια πόλη η οποία επίσης έμεινε σχετικά ανέγγιχτη στον χρόνο, μετά τη σφαγή/ εξανδραποδισμό των κατοίκων της σε επίθεση βορειοαφρικανών επιδρομέων. Και ήταν ελληνική: Ο λόγος για τον Σελινούντα, της αρχαίας «Μεγάλης Ελλάδας».

Όπως αναφέρεται σε εκτενές αφιέρωμα που φιλοξενεί ο Independent, η πόλη δέχτηκε επίθεση κάποια στιγμή κατά τον 5ο π.Χ αιώνα, και η αρχαιολογική έρευνα αποδίδει συνέχεια νέα και πολύτιμα ευρήματα. Όπως και η ρωμαϊκή πόλη, ο Σελινούντας έμεινε σε αξιοσημείωτο βαθμό ανέπαφος, παρά τον χαμό των κατοίκων του.

Αντίθετα με την Πομπηία, η οποία καλύφθηκε απότομα από ηφαιστειακή στάχτη, ο Σελινούντας θάφτηκε σταδιακά, από τόνους γης και άμμου. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές «ζωντανεύουν» ξανά το χρονικό του τέλους της, φέρνοντας στο φως ευρήματα που μπορεί να περιλαμβάνουν ακόμη και πιάτα με μισοφαγωμένα γεύματα, που αφέθηκαν εκεί που ήταν όταν ο όλεθρος χτύπησε την πόλη. Επίσης, έχουν βρεθεί δεκάδες κεραμικά σκεύη τα οποία δεν πέρασαν ποτέ από τη φωτιά- καθώς οι τεχνίτες που τα δούλευαν τα άφησαν εκεί που ήταν ξαφνικά.

Μέσα στα τελευταία 15 χρόνια, μέσω της χρήσης γεωφυσικών τεχνικών και ανασκαφών έχουν βρεθεί 2.500 σπίτια, οι οδοί, το λιμάνι και η βιομηχανική ζώνη. Όπως υπογραμμίζει ο Independent, πρόκειται για την πρώτη φορά που οι αρχαιολόγοι είναι σε θέση να καταγράψουν πώς ακριβώς μοιάζει μια αρχαία ελληνική πόλη της Κλασικής Εποχής.

Η γνώση που προκύπτει από τις έρευνες στον Σελινούντα αλλάζουν τα δεδομένα όσον αφορά στην κατανόηση της δημογραφικής και οικονομικής πραγματικότητα του αρχαίου κόσμου εν γένει: Πριν τον Σελινούντα, ουδείς ήταν σε θέση να μετρήσει τον ακριβή αριθμό των σπιτιών σε μια πόλη της Κλασικής Εποχής, οπότε και οι εκτιμήσεις γύρω από τους πληθυσμούς ήταν δύσκολες. Επίσης, είναι η πρώτη πόλη στην οποία υπάρχει η δυνατότητα εκτενούς μελέτης μιας βιομηχανικής ζώνης.

«Ο Σελινούντας είναι η μόνη Κλασική ελληνική πόλη όπου ολόκληρη η μητρόπολη έχει διατηρηθεί, κυρίως θαμμένη κάτω από χώμα και άμμο. Οπότε μας δίνει μια μοναδική ευκαιρία να ανακαλύψουμε πώς μια αρχαία ελληνική πόλη λειτουργούσε» ανέφερε σχετικά ο καθηγητής Μάρτιν Μπεντς, του Πανεπιστημίου της Βόννης, διευθυντής της κύριας ανασκαφής. Μεταξύ άλλων, έχουν βρεθεί και ναΐσκοι τεχνιτών, αφιερωμένοι στην Αθηνά Εργάνη, καθώς και στην Άρτεμη, τη Δήμητρα και τον Δία.

Όσον αφορά στο τέλος της πόλης, ο Σελινούντας έπαψε πρακτικά να υφίσταται ως μεγάλο αστικό κέντρο μέσα σε διάστημα μικρότερο της μίας ημέρας, όταν Καρχηδόνιοι εισβολείς διέσπασαν τις άμυνες και κατέσφαξαν τους 16.000 Έλληνες κατοίκους και πολεμιστές που την υπερασπίζονταν. Περίπου 5.000 άνδρες έγιναν σκλάβοι, καθώς και χιλιάδες γυναικόπαιδα. Κυριολεκτικά από τη μία ημέρα στην άλλη, ο Σελινούντας μετετράπη σε πόλη-φάντασμα, και απειροελάχιστα ονόματα αυτών που έζησαν σε αυτήν κατά τα 219 χρόνια της ιστορίας της έχουν γίνει γνωστά.

Όπως υπογραμμίζεται στο δημοσίευμα του Independent, ο Σελινούντας αποτελεί πλέον το μεγαλύτερο αρχαιολογικό πάρκο στην Ευρώπη, προσελκύοντας έντονο τουριστικό ενδιαφέρον.