Ξυπνώντας την επόμενη χρονιά

Ένας πλανήτης 700 έτη φωτός από τη γειτονιά μας, χρειάζεται μόλις οκτώμισι ώρες για να εκτελέσει μια πλήρη περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο. Ένα έτος δηλαδή στο συγκεκριμένο πλανήτη ισοδυναμεί με περίπου όσο χρόνο διαρκεί ο βραδινός ύπνος ή οι ώρες καθημερινής εργασίας ενός ανθρώπου στη Γη. Πρόκειται για τον εξωπλανήτη Kepler 78b, που ανακαλύφθηκε από ερευνητές του πανεπιστημίου ΜΙΤ, κι έχει μία από τις μικρότερες περιόδους που έχουν παρατηρηθεί ποτέ. Η ακτίνα περιστροφής του πλανήτη είναι μόλις τρεις φορές μεγαλύτερη από την ακτίνα του μητρικού του άστρου, συγκριτικά 40 φορές πιο κοντά από όσο βρίσκεται ο Ερμής στον Ήλιο. Το μητρικό άστρο είναι σχετικά νέο, καθώς περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του δύο φορές πιο γρήγορα από ότι ο Ήλιος, σημάδι νεαρής ηλικίας.

Οι αστρονόμοι υπολογίζουν πως οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια του πλανήτη είναι της τάξεως των 3300 βαθμών Κελσίου. Υπό αυτές τις συνθήκες, το πλέον πιθανό ενδεχόμενο είναι η επιφάνεια του Kepler 78b να είναι εντελώς λιωμένη, μετατρέποντάς τον σε έναν τεράστιο ωκεανό λάβας.

Ήταν η πρώτη φορά που οι επιστήμονες κατάφεραν να ανιχνεύσουν φως που εκπέμφθηκε από έναν τόσο μικρό πλανήτη. Το φως αυτό, μόλις αναλυθεί με μεγαλύτερα τηλεσκόπια, θα δώσει πληροφορίες για τη σύσταση του πλανήτη, ενώ από μετρήσεις της βαρυτικής αλληλεπίδρασης αστέρα-πλανήτη, οι αστρονόμοι θα καταφέρουν να υπολογίσουν τη μάζα του Κέπλερ 78b, επίσης για πρώτη φορά σε έναν τόσο μικρό πλανήτη με μέγεθος ανάλογο της Γης.

Για την ανακάλυψη, η ομάδα του ΜΙΤ πήρε στοιχεία από τις παρατηρήσεις σε 150.000 διαφορετικά άστρα του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, το οποίο πρόσφατα τέθηκε εκτός λειτουργίας. Εστίασαν την έρευνά τους σε πλανήτες με μικρές περιόδους ψάχνοντας σε χιλιάδες διαγράμματα ακτινοβολίας για μεταβολές: κάθε φορά που ένας πλανήτης παρεμβάλλεται μεταξύ του άστρου του και της Γης, εκτελώντας την περιστροφή του γύρω από το άστρο, υπάρχει πτώση στην ακτινοβολία που λαμβάνουν τα τηλεσκόπιά μας. Στην περίπτωση του Kepler 78b,υπήρχε και ανάκλαση φωτός από τη λιωμένη επιφάνεια του πλανήτη και τους ατμοσφαιρικούς ατμούς.

Ο απώτατος στόχος του προγράμματος εντοπισμού εξωπλανητών, είναι η ανίχνευση ενός πλανήτη που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κατοικήσιμος. Αν και είναι σχετικά απίθανο να υπάρχει κάποια μορφή ζωής που να μπορεί να επιβιώσει στο περιβάλλον του Kepler 78b, η ομάδα του ΜΙΤ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο κάποιος από τους εξωπλανήτες με μικρή περίοδο, τους οποίους και αναζητά, να είναι ενδεχομένως κατοικήσιμος.

Αυτό ίσως μπορούσε να συμβεί εάν περιστρέφεται γύρω από ένα ψυχρότερο άστρο, όπως έναν καφέ νάνο, τα οποία είναι ψυχρά, γερασμένα άστρα με χαμηλότερη ακτινοβολία.

Τα αποτελέσματα των παραπάνω ερευνών δημοσιεύονται στο περιοδικό The Astrophysical Journal.

Πηγή