Η Φοίβη Αν Μόουζες, γνωστή με το καλλιτεχνικό της ψευδώνυμο «Άνι Όκλεϊ», ήταν μια γυναίκα που έπιασε το όπλο για να γίνει διασημότητα με τις εκπληκτικές της επιδόσεις στο σημάδι. Αναπόσπαστο μέλος του περίφημου σόου Buffalo Bill’s Wild West, δεν θα της έπαιρνε πολύ να γίνει λαϊκή ηρωίδα της Αμερικής, σε μια εποχή μάλιστα που γυναίκες και όπλα δεν πήγαιναν μαζί! Η ίδια θα κέρδιζε αναρίθμητα βραβεία για τις σκοπευτικές της ικανότητες, θα εμφανιζόταν ενώπιον βασιλιάδων και θα γινόταν θρυλική φιγούρα της αμερικανικής Δύσης, την ίδια στιγμή που λογίζεται πλέον ως η πρώτη γυναίκα σουπερστάρ των ΗΠΑ.
Κι όλα αυτά θα ξεκινούσαν όταν θα έπιανε για πρώτη φορά στα χέρια της τα όπλα...
Πρώτα χρόνια
Η Φοίβη Αν Μόουζες γεννιέται στις 13 Αυγούστου 1860 στο Οχάιο, σε μια φτωχή κομητεία δίπλα στα δυτικά σύνορα με την Ιντιάνα. Ήταν το έκτο από τα 7 παιδιά της οικογένειας των κουακέρων, με τον πατέρα να πεθαίνει ωστόσο από πνευμονία στα 1866 και τη μητέρα να αναγκάζεται να εμπιστευτεί λίγο αργότερα την 9χρονη Άνι (έτσι την αποκαλούσαν στο σπίτι) στο τοπικό ορφανοτροφείο.
Σε ηλικία 10 ετών, βρίσκεται σε ανάδοχη αγροτική οικογένεια, με την κακοποίηση ωστόσο να είναι καθημερινό φαινόμενο και τη μικρή να αποκαλεί τους νέους της γονείς «λύκους». Η ίδια παρέμεινε σε καθεστώς σχεδόν δουλείας για 2 χρόνια πριν αποφασίσει να το σκάσει και να γυρίσει στο ορφανοτροφείο. Λίγο αργότερα επιστρέφει στο σπίτι της, με τη μητέρα της να έχει ξαναπαντρευτεί και να ζει εμφανώς καλύτερα. Ο νέος σύζυγος ωστόσο θα πέθαινε, αφήνοντας την πολυμελή φαμίλια για άλλη μια φορά στη φτώχεια και την εξαθλίωση...
Η Άνι αποκτά το πρώτο της όπλο
Η Άνι, που είχε για πρώτη φορά επαφή με τα όπλα ήδη από τα μικράτα της, επιστρέφει στο σπίτι της και αποφασίζει να συμβάλει στον πενιχρό οικογενειακό προϋπολογισμό κυνηγώντας ζώα και πουλώντας τα στα τοπικά εστιατόρια. Σύντομα το ταλέντο της στη σκοποβολή θα ξεδιπλωνόταν σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια, με την ίδια να είναι σε θέση να πυροβολεί ορτύκια και φασιανούς στο κεφάλι, διατηρώντας άθικτο από σκάγια το βρώσιμο τμήμα των πουλιών.
Η άριστη κατάσταση που παρέδιδε το κυνήγι στα τοπικά εστιατόρια σύντομα θα την έκαναν ανάρπαστη, χτίζοντας σιγά-σιγά τη φήμη της δεινής σκοπεύτριας. Οι δουλειές πήγαιναν μάλιστα τόσο καλά που δεν θα της έπαιρνε πολύ να αποπληρώσει την υποθήκη του πατρικού της, αλλάζοντας δραστικά την τύχη της οικογένειας.
Την ίδια περίπου εποχή γνωρίζει τον Francis «Frank» Butler, ο οποίος περιόδευε με τον θίασό του στο Σινσινάτι του Οχάιο δίνοντας παραστάσεις σκοποβολής. Τμήμα του σόου του Frank ήταν το να προκαλεί τους ντόπιους σε αγώνες σκοποβολής, με τα στοιχήματα να πέφτουν βροχή. Ένας εστιάτορας, πελάτης της Άνι, κανόνισε λοιπόν ματς σκοποβολής μεταξύ του γνωστού σκοπευτή και της Άνι, με τον Frank ωστόσο να μένει έκπληκτος όταν είδε ότι ο αντίπαλός του ήταν ένα 15χρονο κορίτσι, το οποίο τον κέρδισε μάλιστα με άνεση!
Ο Frank δεν θα μπορούσε παρά να την ερωτευτεί, με το ζευγάρι να παντρεύεται λίγο μετά. Ο γάμος έγινε στον Καναδά στις 20 Ιουνίου 1882, καθώς έπρεπε ο Frank να χωρίσει πρώτα από τη σύζυγό του...
Η Φοίβη γίνεται Άνι Όκλεϊ
Το ζευγάρι εμφανίστηκε σε κοινό σόου τον Μάιο του 1882, όταν ο συνεργάτης του Frank αρρώστησε. Η ίδια μετονομάστηκε σε «Άνι Όκλεϊ», πιθανότατα από το όνομα της γειτονιάς (Oakley) του Σινσινάτι όπου ζούσαν. Δεν θα έπαιρνε πολύ στον Frank να αναγνωρίσει ότι η Άνι είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στο κοινό από τον ίδιο και πλέον τη διαφήμιζε ως το βασικό νούμερο του σόου, λειτουργώντας περισσότερο ως μάνατζερ παρά σαν συνάδελφος σκοπευτής.
Αξιομνημόνευτο περιστατικό της εποχής (1884) ήταν ο θαυμασμός που ένιωσε γι' αυτή ο ηγέτης της ινδιάνικης φυλής των Σιου «Καθιστός Ταύρος», ο οποίος είχε νικήσει πρόσφατα τις δυνάμεις των λευκών, όταν την είδε σε παράσταση στη Μινεσότα. Ο μεγάλος αρχηγός ζήτησε να τη δει μετά το σόου, η Άνι του έδωσε αυτόγραφο και αυτός της χάρισε τα μοκασίνια που φορούσε στην περίφημη μάχη και την ονόμασε «Watanya Cicilla», κάτι σαν «Μικρή Σίγουρη Βολή»!
Η Άνι Όκλεϊ γνωρίζει τον «Buffalo Bill»
Επίσης το 1884, η Άνι και ο Frank γνώρισαν τον William «Buffalo Bill» Cody, που περιόδευε με τον διάσημο θίασό του στη Νέα Ορλεάνη. Οι Frank και Cody συμφώνησαν για μια δοκιμαστική περίοδο 3 ημερών στο Buffalo Bill Wild West Show στις αρχές του 1885, η οποία θα κατέληγε με το ζευγάρι να εμφανίζεται στον θίασο για τις επόμενες 16 σεζόν! Το νούμερο της Άνι σύντομα θα γινόταν μεγάλη ατραξιόν, με το ταλέντο της στη σκοποβολή και την ικανότητά της να χειρίζεται πολλά και διαφορετικά όπλα να μαγνητίζουν το κοινό της Αμερικής.
Από τα 30 μέτρα, μπορούσε να πετύχει ένα κέρμα, να βγάλει τον φελλό από ένα μπουκάλι ή να σβήσει τη φλόγα του κεριού! Και βέβαια το νούμερο που θα την έκανε ανάρπαστη ήταν οι απανωτοί πετυχημένοι πυροβολισμοί σε τραπουλόχαρτο, βρίσκοντας μάλιστα στόχο κάθε φορά!
Η Άνι κατακτά και το Λονδίνο
Το 1887, το Buffalo Bill’s Wild West Show ταξίδεψε μέχρι τη Βρετανία για να εμφανιστεί στην Αμερικανική Έκθεση, γεγονός που συνέπιπτε με το χρυσό ιωβηλαίο της βασίλισσας Βικτορίας. Και ήταν στις αρχές του Μαΐου όταν ο θίασος θα έδινε ειδικές παραστάσεις για τη βασιλική οικογένεια, με τους βρετανούς γαλαζοαίματους να αναγνωρίζουν επευφημώντας τις ασύλληπτες ικανότητες της Άνι στη σκοποβολή!
Ο θίασος παρέμεινε στο Λονδίνο μέχρι τον Οκτώβριο και έδωσε περισσότερες από 300 παραστάσεις, που βοήθησαν την Άνι να χτίσει τον μύθο της και εκτός ΗΠΑ. Οι λονδρέζικες εφημερίδες την επαινούσαν συνεχώς για τα κατορθώματά της και το βρετανικό κοινό έμενε με το στόμα ανοιχτό.
Τον Μάιο του 1888, το Wild West Show επέστρεψε στην Αμερική, αφού βέβαια πέρασε από Μπέρμιγχαμ και Μάντσεστερ. Οι Άνι και Frank εγκατέλειψαν τον θίασο λίγο αργότερα, για λόγους που «παραείναι μακροσκελείς για να αναφερθούν», όπως σημείωναν με νόημα, και συμμετείχαν σε άλλους περιοδεύοντες θιάσους, πριν αποφασίσουν να εμφανιστούν αυτόνομα κατά τα τέλη της χρονιάς.
Τον Δεκέμβριο, η Άνι δοκίμασε τις δυνάμεις της και στην υποκριτική, με το έργο και το θεατρικό μπουλούκι ωστόσο να μη σημειώνουν επιτυχία. Κι έτσι την άνοιξη του 1889 το ζευγάρι επιστρέφει στο Wild West Show για τη μεγαλειώδη περιοδεία στην Ευρώπη: στο Παρίσι από τον Μάιο ως τον Οκτώβριο και κατόπιν στη νότια Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Αυστρο-Ουγγαρία και τη Γερμανία, πριν επιστρέψει τελικά στις ΗΠΑ την άνοιξη του 1890. Ο θίασος θα επέστρεφε μάλιστα στην Ευρώπη για δύο ακόμη περιοδείες το 1891 και το 1892, περιλαμβανομένης μιας αποκλειστικής παράστασης για τη βασίλισσα Βικτορία το 1892...
Η Άνι γίνεται σουπερστάρ
Επιστρέφοντας το Buffalo Bill’s Wild West Show στην Αμερική το 1892, δεν ήταν πια μυστικό ποιος ήταν το μεγάλο του αστέρι: η Άνι ήταν όχι μόνο διασημότητα στα στόματα όλων, αλλά και κέρδιζε πολλά περισσότερα από κάθε άλλο συνάδελφο στο κουρμπέτι! Η ίδια αγόρασε ένα σπίτι στο Νιου Τζέρσεϊ για να στεγάσει το ζευγάρι στον λιγοστό καιρό που δεν περιόδευε, καθώς οι τουρνέ τους περιλάμβαναν περισσότερες από 130 πόλεις ανά σεζόν.
Το 1894 η φήμη της ήταν πια τόσο μεγάλη που δεν μπορούσε να εξακολουθεί να την αγνοεί ο ξακουστός γείτονάς της στο Νιου Τζέρσεϊ, ο δαιμόνιος εφευρέτης Τόμας Έντισον! Ο ίδιος κινηματογράφησε την Άνι, τον «Buffalo Bill» και 15 από τους Ινδιάνους του στις εγκαταστάσεις του Black Maria Studio και το κοινό μπορούσε πλέον με μια πεντάρα να απολαύσει την Άνι να πυροβολεί στο πανί πλέον...
Στις 29 Οκτωβρίου 1901, καθώς ταξίδευαν στη Βιρτζίνια για την τελευταία παράσταση της σεζόν, το τρένο που μετέφερε τον θίασο εκτροχιάστηκε, κάνοντας την Άνι να καταλάβει ότι ήταν πλέον καιρός να αποσυρθεί: ήταν 41 ετών και περιόδευε χωρίς σταματημό εδώ και 20 χρόνια! Τα μαλλιά της είχαν άλλωστε αρχίσει να ασπρίζουν, γεγονός που υποδείκνυε ότι έπρεπε να σταματήσει τις εμφανίσεις.
Αφού άφησε τον William «Buffalo Bill» Cody σύξυλο, δοκίμασε για δεύτερη φορά την τύχη της στο σανίδι, εμφανιζόμενη με περούκα (για να κρύψει τα λευκά της μαλλιά) σε θεατρική παράσταση το 1902. Επίσης, άρχισε να παραδίδει μαθήματα σκοποβολής σε ιδιωτικές λέσχες, την ίδια ώρα που ο σύζυγός της Frank έγινε «πρεσβευτής» της Union Metallic Cartridge Company, μια θέση που επέτρεπε στον ίδιο και την Άνι να συνεχίσουν τις σκοπευτικές τους επιδείξεις για να λανσάρουν τα προϊόντα της εταιρίας...
Το 1910, ο Cody ζήτησε από την Άνι να συμμετέχει και πάλι στο σόου του, αυτή ωστόσο αρνήθηκε, παρά το γεγονός ότι περιόδευσε με άλλους θιάσους μέχρι το 1913, όταν και αποσύρθηκε πλέον αμετάκλητα από την ενεργό δράση.
Το 1912, η Άνι και ο Frank άρχισαν να χτίζουν ένα νέο σπίτι στο Κέιμπριτζ του Μέριλαντ, με τη σκεπή του να είναι κατασκευασμένη με τέτοιο τρόπο που να επιτρέπει στη δεινή σκοπεύτρια να περπατά πάνω της και να κυνηγά ό,τι κινείται. Το ζευγάρι πέρασε την υπόλοιπη ζωή του στο σπίτι αυτό, με το κυνήγι και τη σκοποβολή να συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή τους.
Το 1922, η Άνι εμφανίστηκε σε φιλανθρωπικό σόου στο Λονγκ Άιλαντ, με τις φήμες να δίνουν και να παίρνουν για ενδεχόμενη επιστροφή της στην ενεργό δράση. Τον Νοέμβριο ωστόσο του ίδιου έτους, σε ηλικία 62 ετών, τραυματίστηκε σοβαρά σε τροχαίο ατύχημα και κάθε σκέψη για μεγάλη επιστροφή στη show-biz έπρεπε να ματαιωθεί.
Για τα επόμενα 4 χρόνια, η υγεία της χειροτέρευε συνεχώς και το ζευγάρι επέστρεψε στο πατρικό της Άνι στο Οχάιο. Η Άνι Όκλεϊ πέθανε στις 3 Νοεμβρίου 1926 από αναιμία, σε ηλικία 66 ετών. Ο σύζυγός της πένθησε τόσο βαριά τον χαμό της που σταμάτησε κυριολεκτικά να τρώει: πέθανε και ο ίδιος έπειτα από 18 μέρες, στις 21 Νοεμβρίου. Το ζευγάρι είναι θαμμένο πλάι-πλάι στο κοιμητήριο της γενέτειράς της στο Οχάιο...
