Osho: Είσαι μία επανάληψη. Κι αν δεν σταματήσεις αυτή την επανάληψη δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αλλαγής
Ο Μαρξ λέει ότι η αιτία βρίσκεται έξω από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι δυστυχισμένος επειδή υπάρχουν εξωτερικές αίτιες οι οποίες προκαλούν δυστυχία. Ο άνθρωπος θα είναι ευτυχισμένος αν αλλάξουν οι αίτιες, αν αντικατασταθούν.
Συμφωνά με τον Μαρξ, χρειάζεται μία επανάσταση στον εξωτερικό κόσμο. Συμφωνά με τον Μωάμεθ, με τον Ιησού, με τον Μαχαβιρα, με τον Κρίσνα, όλη αυτή η διάγνωση είναι λανθασμένη. Οι αίτιες βρίσκονται εσωτερικά. Εξωτερικά υπάρχουν μονό αφορμές.
Μπορείς να αλλάξεις το εξωτερικό, τίποτα δεν θα αλλάξει όμως αν το εσωτερικό παραμένει το ίδιο. Το εσωτερικό θα δημιουργεί ξανά και ξανά το ίδιο μοτίβο, οποία κι αν είναι η εξωτερική κατάσταση, επειδή ο άνθρωπος ζει από μέσα προς τα έξω.
Στην πραγματικότητα, η κόλαση και ο παράδεισος δεν είναι κάτι γεωγραφικό, δεν είναι τόποι, είναι συμπεριφορές, είναι στάσεις ζωής, είναι ψυχολογικές διαθέσεις. δεν βρίσκονται στον εξωτερικό χώρο, άλλα στον εσωτερικό. Δεν μπορείς να πας στον παράδεισο, επειδή πως μπορείς να πας στον παράδεισο; Που είναι ο παράδεισος; Και δεν μπορείς να πας στην κόλαση. Πάντοτε κουβαλάς την κόλαση σου η τον παράδεισο σου γύρω σου.
Είναι σαν τον ιστό της αράχνης…
Οι ουπανισαδες λένε πως ο καθένας είναι σαν την αράχνη, που κουβαλάει μέσα της τον ίδιο της τον ιστό. Οπου πηγαίνει η αράχνη, απλώνει τον ιστό της γύρω της. Τον βγάζει από το έντερο της. Κι οπότε Θέλει να κινηθεί η αράχνη, καταπίνει και πάλι τον ιστό της και κινείται. Κουβαλάς την κόλαση σου και τον παράδεισο σου σαν τον ιστό της αράχνης κι οπού πηγαίνεις, θα δημιουργείς ένα μοτίβο γύρω σου.
Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό πολύ βαθιά, όσο πιο βαθιά είναι δυνατόν, επειδή εξαρτώνται πολλά πράγματα από αυτό. Κι αν χάσεις αυτό το σημείο, θα χάνεις συνεχώς.
Στη μαχαμπαρατα υπάρχει μία πολύ όμορφη ιστορία. Οι πέντε πανταβας, τα πέντε αδέλφια, γύρω από τα οποία κινείται ολόκληρο το έπος, έχουν εκδιωχθεί από το βασίλειο και ζουν σαν φυγάδες μέσα στο δάσος. Μία μέρα, διψούσαν και ο νεότερος αδελφός πηγαίνει να βρει νερό. φτάνει σε μία όμορφη λίμνη, την στιγμή όμως που πάει να γεμίσει το δοχείο του με νερό, ακούει μία φωνή, μία αόρατη φωνή, να λέει: “περίμενε! Αν δεν απαντήσεις στις ερωτήσεις μου, δεν μπορείς να πάρεις νερό από αυτή την λίμνη. Πρέπει να απαντήσεις σε τρεις ερωτήσεις μου. Αν μπορέσεις να απαντήσεις, θα πάρεις νερό. Αν δεν μπορείς να απαντήσεις, τότε θα πέσεις νεκρός αυτή την στιγμή. Η πρώτη ερώτηση είναι: Ποίο είναι το σημαντικότερο πράγμα σχετικά με τον άνθρωπο; Ποίο είναι το πιο σημαντικό; Ο νεαρός πανταβα δεν μπόρεσε να απαντήσει κι έπεσε νεκρός.
Υστέρα ακολούθησαν τα άλλα τρία αδέλφια και συνέβη το ίδιο. Έπειτα πήγε στην λίμνη ο μεγάλος αδελφός, για να δει τι συνέβη στα αδέλφια του και να βρει νερό.
Τα τέσσερα αδέλφια του κείτονταν στην άκρη της λίμνης και την στιγμή που έφτασε το νερό, άκουσε την ίδια φωνή: “Απάντησε σ΄αυτές τις ερωτήσεις, αλλιώς θα πεθάνεις κι εσύ. Και αν μπορέσεις να απαντήσεις, όχι απλώς θα ζήσεις, άλλα θα μπορέσεις να πιεις νερό από τη λίμνη και το ίδιο νερό θα ζωντανέψει τα αδέλφια σου. Πρώτα όμως απάντησε στις ερωτήσεις μου. Και η πρώτη ερώτηση είναι: Ποίο είναι το πιο σημαντικό θέμα σχετικά με τον άνθρωπο;”.
Και ο μεγαλύτερος πανταβα είπε:” το σημαντικότερο θέμα με τον άνθρωπο είναι ότι ο άνθρωπος δεν μαθαίνει ποτέ””. Του επέτρεψε να πιει νερό και του επέτρεψε να ξαναζωντανέψει τα αδέλφια του.
Ο άνθρωπος δεν μαθαίνει ποτέ. Μπορεί να γίνεις μεγάλος γνωστής, δεν μαθαίνεις όμως ποτέ. Η γνώση και η μάθηση είναι διαφορετικά. Η γνώση είναι δανεισμένη, είναι παπαγαλία, γεμίζει την μνήμη σου. Ο εγκέφαλος σου γίνεται κομπιούτερ.
Η μάθηση είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Μάθηση σημαίνει να μαθαίνεις μέσα από την εμπειρία, να μην ξανακάνεις ποτέ το ίδιο λάθος, να γίνεσαι όλο και πιο συνειδητός, όλο και πιο ξύπνιος, με όλο και μεγαλύτερη επίγνωση.
Κι αυτό είναι το μήνυμα αυτής της σουφικης ιστορίας. Κάτι μέσα σου σε απογοητεύει συνεχώς κι αν δεν το πιάσεις να το καταστρέψεις, οτιδήποτε κάνεις θα είναι μάταιο. Οτιδήποτε κάνεις, θα το κάνεις εσύ, και θα είναι μάταιο. Ο παράγοντας μέσα σου, που σε ανατρέπει συνεχώς, πρέπει να καταστραφεί εντελώς, να καεί.
Η ζωή σου είναι σαν δίσκος γραμμοφώνου. Έχεις παρατηρήσει ότι κάνεις συνεχεία το ίδιο λάθος; στις σχέσεις σου, στον έρωτα σου, στην φίλια σου, στην δουλεία που κάνεις, στις επιλογές που παίρνεις κάνεις συνεχεία το ίδιο λάθος ξανά και ξανά.
Κι εξακολουθείς να ελπίζεις ότι αυτή την φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. Ποτέ δεν θα είναι, επειδή εσύ είσαι ο ίδιος. πως μπορούν τα πράγματα να είναι διαφορετικά; Τι ανόητος που είναι ο νους, που συνεχίζει να ελπίζει, ενώ στο βάθος ξέρει καλά ότι αυτό δεν είναι εφικτό, επειδή εσύ θα το ανατρέψεις
Είσαι μία επανάληψη. Κι αν δεν σταματήσεις αυτή την επανάληψη, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αλλαγής.
Πως μπορεί κάνεις να σταματήσει αυτή την επανάληψη; Πρώτα, πρέπει να αντιληφθεί τι υπάρχει εκεί. Αυτό είναι το βασικό βήμα. Πρέπει να αντιληφθεί τι είναι αυτό που επαναλαμβάνει. Δουλεύεις σαν αυτόματο, όχι σαν άνθρωπος, είσαι σαν ένας επαναλαμβανόμενος μηχανισμός. Ο άνθρωπος εμφανίζεται μέσα σου μονό όταν δεν είσαι μηχανή. Ο άνθρωπος εμφανίζεται μέσα σου όταν αρχίζεις να κινείσαι σε φρέσκους δρόμους, όταν αρχίζεις να κινείσαι σε καινούργια μονοπάτια, όταν αρχίζεις να κινείσαι μέσα στο άγνωστο.
Εσύ κινείσαι πάντοτε μέσα στο γνωστό. Τα ίδια που έχεις κάνει, τα κάνεις και πάλι και γίνεσαι όλο και πιο επιδέξιος στο να τα κάνεις. Γίνεσαι απολυτά επιδέξιος στο να κάνεις τα ίδια λάθη ξανά και ξανά. Γίνεσαι προβλέψιμος. Κανένας άνθρωπος, αν είναι πραγματικά άνθρωπος, δεν μπορεί να είναι προβλέψιμος.
Υπάρχει μία όμορφη ιστορία:
Ο βούδας φωτίστηκε. πήγαινε από χωρίο σε χωρίο και ήταν ζέστη, καλοκαίρι. Έφτασε στην όχθη ενός ποταμού. Η όχθη ήταν υγρή, η άμμος ήταν υγρή κι άφησε το αποτύπωμα του ποδιού του πάνω στην άμμο.
Συμπτωματικά, συνέβη να περνάει από εκεί ένας αστρολόγος ο οποίος είχε μόλις ολοκληρώσει τις σπουδές του στο κασι κι επέστρεφε στο σπίτι του, έχοντας γίνει ειδικός στις προβλέψεις. καθώς είδε το αποτύπωμα πάνω στην άμμο, δεν μπορούσε να το πιστέψει, επειδή εκείνα ήταν αποτυπώματα ενός σπουδαίου αυτοκράτορα, που κυβερνάει ολόκληρο τον κόσμο.
Γιατί να έρθει ένας αυτοκράτορας μέσα σε ένα τόσο μικρο και φτωχό χωρίο; και γιατί να περπατάει με γυμνά ποδιά πάνω στην άμμο; έτσι σκέφτηκε: “ Είτε ολόκληρη η επιστήμη μου είναι λάθος είτε αυτός ο άνθρωπος είναι όντως αυτοκράτορας. πρέπει να βρω αυτόν τον άνθρωπο”. και ακολούθησε τα αποτυπώματα.
Ο βούδας καθόταν κάτω από ένα δέντρο. πλησίασε τον βούδα και βλέποντας τον μπερδεύτηκε ακόμη περισσότερο. έμοιαζε σαν αυτοκράτορας και ήταν ζητιάνος, ντυμένος με κουρέλια.
Τον ρώτησε λοιπόν:
“Σε παρακαλώ, ξεκαθάρισε την σύγχυση μου. Με έχεις μπερδέψει. επί 15 έτη, ήμουν στο κασι. Έχασα 15 έτη από την ζωή μου, σπουδάζοντας την επιστήμη της προβλέψεις. Και τώρα που πήρα το πτυχίο μου, με έχεις ανατρέψει εντελώς. Πες μου, σε παρακαλώ, είσαι ζητιάνος η ένας σπουδαίος αυτοκράτορας, που κυβερνάει όλο τον κόσμο; Από την απάντηση σου εξαρτάται ολόκληρη η ζωή μου. Αν πεις πως είσαι ζητιάνος, θα πετάξω όλα αυτά τα κείμενα που κουβαλάω στο ποτάμι – γιατί θα είναι άχρηστα – και θα πάω σπίτι μου. Έχασα όλη μου την ζωή χωρίς λόγο. αν είσαι όμως αυτοκράτορας, πες το μου”.
Ο βούδας άνοιξε τα μάτια του και είπε:
Η σύγχυση σου είναι φυσική. Συμπτωματικά, έπεσες πάνω σε έναν άνθρωπο, που είναι ένας στους δέκα χιλιάδες. Για τους εννέα χιλιάδες εννιακοσιους ενενήντα εννέα, τα κείμενα σου είναι σωστά, γι΄ αυτό μην στενοχωριέσαι και μην τα πετάξεις στο ποτάμι. Είναι σχεδόν αδύνατο να ξανασυναντήσεις τέτοιον τύπο ανθρώπου”.
Ο αστρολόγος ρώτησε:
Ποίο είναι το μυστικό; Πως έγινες απρόβλεπτος;”
Ο βούδας είπε:
Με το να είμαι προσεκτικός, δεν ξανακάνω το ίδιο λάθος. Δεν επαναλαμβάνω το ίδιο μοτίβο. η επομένη στιγμή είναι άγνωστη – όχι μονό σ΄ εσένα, άλλα και σ΄ έμενα επίσης. Είναι απολύτως άγνωστη. Κανένας δεν ξέρει τι θα συμβεί.”
Ένα συνειδητό ον κινείται από το γνωστό στο άγνωστο. Ένα ασυνείδητο ον κινείται από το γνωστό στο γνωστό. Κινείται σε κύκλο.
Έτσι, το πρώτο πράγμα για να αντιληφθείς είναι ότι είσαι μία επανάληψη. Αυτό θα κλονίσει πολύ το εγώ, επειδή πάντοτε θεωρείς ότι είσαι πολύ πρωτότυπος. Δεν είσαι όμως!
Ο νους δεν είναι ποτέ πρωτότυπος. Η ίδια δομή του νου είναι μία συσσώρευση του γνωστού. Ο νους μπορεί να κινείται μέσα στον κύκλο του γνωστού. μπορεί να επαναλαμβάνει αυτό που γνωρίζει. Πως όμως μπορεί ο νους να γνωρίζει το άγνωστο; Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα.
Για να γνωρίσεις το άγνωστο, πρέπει να εγκαταλειφθεί ο νους. Τότε, ξαφνικά βρίσκεσαι μέσα στο άγνωστο. Το όλο είναι άγνωστο. Το κάθε τι είναι άγνωστο.
Υπάρχουν λοιπόν Ξ κινήσεις. Από το γνωστό στο γνωστό – Αυτός είναι ο νους. Από το γνωστό στο άγνωστο – Αυτή είναι η συνειδητοτητα. Και από το άγνωστο στο άγνωστο – Αυτή είναι η υπερσυνειδητοτητα.
Τότε ο άνθρωπος γίνεται σοφός. Τότε ο άνθρωπος γίνεται Θεός αυτός ο ίδιος. Τότε δεν υπάρχει παρελθόν κι όταν δεν υπάρχει παρελθόν, δεν υπάρχει ούτε μέλλον.
Μονό αυτή η στιγμή υπάρχει. Εδώ και τώρα κορυφώνεται το κάθε τι. στο εδώ και τώρα υπάρχει το όλο, μέσα στην πλήρη του ομορφιά και γύμνια, μέσα στην πλήρη αγιοσύνη και ολότητα.
Να θυμάσαι: Ο νους είναι επανάληψη, ο νους είναι κάτι μηχανικό, κάτι σαν κομπιούτερ, ένα βιολογικό κομπιούτερ – δεν είναι πρωτότυπος. Πρέπει κάνεις να πάει πέρα από τον νου. Αν δεν πας, ο νους θα σε ανατρέπει συνεχώς. Θα σου δίνει ξανά και ξανά το ίδιο μοτίβο. Γι΄αυτό οι ινδουιστές λένε, “Θεέ, ποτέ θα έρθει η στιγμή που θα μας ελευθερώσεις από τον τροχό της ζωής και του θανάτου;” γιατί τον ονομάζουν τροχό; Εξαιτίας της επανάληψης.
Ο κύκλος επαναλαμβάνεται. η ίδια ακτίνα έρχεται ξανά και ξανά στην κορυφή, κατεβαίνει και ξανάρχεται στην κορυφή. Ο τροχός κινείται και επαναλαμβάνεται. Δεν υπάρχει τίποτα πιο επαναληπτικό από έναν τροχό. Γι΄ αυτό οι ινδουιστές ονομάζουν τον κόσμο, τροχό. Η λέξη τους για τον κόσμο είναι σαμσαρα, που σημαίνει τον τροχό που κινείται συνεχώς. Και η μοναδική τους έντονη επιθυμία είναι το πως να απαλλαγούν από αυτόν τον τροχό.
Αυτό είναι πολύ συμβολικό. Πως να απαλλαγείς από αυτή την επανάληψη; Πως να μπεις μέσα σ΄ αυτό που είναι πάντα φρέσκο;
Ο τροχός της ζωής και του θανάτου είναι ο νους. Το πρώτο βήμα είναι να το συνειδητοποιήσεις αυτό. Το δεύτερο βήμα είναι να συνειδητοποιείς ποτέ μπαίνει και πάλι ο νους στο ίδιο αυλάκι.
Αν μπορείς να το συνειδητοποιείς, τότε έχεις εισάγει στο νου ένα καινούργιο φαινόμενο.
Έχε εγρήγορση. με το να έχεις εγρήγορση, έχεις εισάγει ένα καινούργιο φαινόμενο, το οποίο δεν υπήρχε πριν.
Το δεύτερο πράγμα είναι να αποκτάς όλο και περισσότερη επίγνωση, όταν επαναλαμβάνεις τα παλιά μοτίβα.
Και το τρίτο πράγμα: όποτε βρίσκεις ότι υπάρχει κάποια δυστυχία, κοίτα πάντα μέσα σου. Εκεί βρίσκεται η αιτία. Όποτε βρίσκεις ότι νιώθεις ευδαιμονία, κοίτα μέσα σου. Η αιτία βρίσκεται εκεί. αν κοιτάζεις έξω, θα βρεις ψεύτικη αιτία, η οποία δεν είναι πραγματικά η αιτία, άλλα μία προβολή.
Είναι όπως ακριβώς ο κινηματογράφος. Κάθεσαι και στην οθόνη υπάρχουν εικόνες που προβάλλονται. Οι εικόνες βρίσκονται στην πραγματικότητα πίσω σου, μέσα στον προβολέα. Ο προβολέας βρίσκεται πίσω σου και τα μάτια σου εστιάζονται στην οθόνη. Στην οθόνη δεν υπάρχει τίποτα. Η οθόνη είναι κενή – απλώς ένα παιχνίδι φωτός και σκιας, που φτιάχνει σχήματα. τον προβολέα σου τον έχεις μέσα σου – της ευδαιμονίας η της δυστυχίας, του παράδεισου η της κόλασης. Το διάβολο και τον Θεό τους έχεις μέσα σου. Οπότε νιώθεις πως βλέπεις κάπου τον διάβολο, κοίτα μέσα σου – εκεί θα τον βρεις. Οι άλλοι είναι απλώς σαν οθόνες. Σου αποκαλύπτουν την πραγματικότητα σου. δεν είναι οι αληθινές αίτιες.
Η συνειδητοτητα είναι ένα απέραντο ωκεάνιο φαινόμενο. βρίσκεται μέσα σου και έξω από σένα. Και η συνειδητοτητα είναι τηλεπαθητική, επικοινωνεί. Αν παρατηρήσεις καλά, θα έρθεις να γνωρίσεις ότι η συνειδητοτητα σου πολλές φορές βάζει εμπόδια. Ακόμη κι αν δεν τα βάζεις εσύ, τότε τα βάζει η συνειδητοτητα κάποιου άλλου, επειδή θα ήθελες κάποιον άλλο να τα βάλει».
