Μεγάλες εκπλήξεις κρύβει ο νάνος πλανήτης Δήμητρα
Η συγκεκριμένη ανακάλυψη σημαίνει πως η Δήμητρα, ένα από τα αρχαιότερα «απολιθώματα» του ηλιακού μας συστήματος, κρύβει αρκετές ανατροπές σε όσα ανέμεναν οι επιστήμονες.
«Με δεδομένο πως γνωρίζαμε πολύ λίγα για τη Δήμητρα, πιστεύαμε πως θα έκρυβε εκπλήξεις. Προσωπικά, ωστόσο, δεν περίμενα ποτέ ότι σε αυτές τις εκπλήξεις θα περιλαμβάνονταν μια πυραμιδοειδής δομή και φωτεινές κουκκίδες», ανέφερε στους Los Angeles Times ο Κρίστοφερ Ράσελ, πλανητικός επιστήμονας στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και επιστημονικός επικεφαλής της αποστολής.
Η Δήμητρα είναι ένας από τους πέντε νάνους πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα και το μεγαλύτερο ουράνιο σώμα στη ζώνη αστεροειδών, την περιοχή ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία που καταλαμβάνεται από εκατοντάδες διαστημικούς βράχους κάθε μεγέθους.
Οι αστεροειδείς προορίζονταν για «δομικοί λίθοι» πλανητών που δεν κατάφεραν τελικά να δημιουργηθούν, ενώ οι επιστήμονες ελπίζουν ότι μελετώντας τους μεγαλύτερους πρωτοπλανήτες της ζώνης – πρώτα τον αστεροειδή Εστία, και τώρα τη Δήμητρα– η αποστολή Dawn θα μπορούσε να αποκαλύψει νέα στοιχεία για την πρώιμη ανάπτυξη του ηλιακού μας συστήματος.
Αρκετά πριν το διαστημόπλοιο φτάσει στον νάνο πλανήτη, κάτι που έγινε τον Μάρτιο, ήδη είχαν διατυπωθεί πολλά σενάρια για το ανάγλυφό του. Πολλοί ερευνητές υποπτεύονταν ότι η Δήμητρα, η οποία φαινόταν πως διαθέτει μεγάλα αποθέματα σε πάγο, θα είχε μια σχετικά ομαλή και σχετικά πρόσφατα σχηματισμένη επιφάνεια.
Εντούτοις, καθώς το σκάφος πλησίαζε στον προορισμό του, έπειτα από ένα ταξίδι 7 ετών, οι εικόνες που έστελνε πίσω στη Γη αποκάλυπταν ένα πιο τραχύ ανάγλυφο, γεμάτο με κρατήρες. Ακόμη πιο παράξενο ήταν ένα μυστηριώδες φωτεινό σημείο, που έμοιαζε να ακτινοβολεί σαν φάρος. Μάλιστα, προσεγγίζοντας τη Δήμητρα ακόμη περισσότερο, το φωτεινό σημείο φάνηκε πως ήταν δύο κουκκίδες.
Τώρα, οι νέες εικόνες δείχνουν πως η αμυδρότερη κουκκίδα αποτελείται στην πραγματικότητα από οκτώ επιμέρους μικρότερα σημεία. «Ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο για το τι πρόκειται. Πιθανόν να είναι άλας ή πάγος», σημείωσε ο Ράσελ.
«Θα μπορέσουμε να πάρουμε απάντηση όταν το σκάφος περάσει ξανά πάνω από την περιοχή. Από το περίγραμμα του εδάφους, φαίνεται πως δεν πρόκειται για κάποιον λόφο αλλά για μία λεκάνη. Ωστόσο, πρέπει να ολοκληρώσουμε την εξέταση της περιοχής, ώστε να καταλήξουμε στην ακριβή τοπογραφία της», επισήμανε.
Προς τα παρόν, πάντως, ακόμη και η αποκάλυψη των οκτώ σημείων αποτελεί μία πολύτιμη πληροφορία για τους ερευνητές. «Αυτό σημαίνει πως το φαινόμενο που κρύβεται πίσω από τη μεγαλύτερη κουκκίδα μπορεί να λειτουργήσει και σε μικρότερη κλίμακα», προσθέτει. Αν ωστόσο βρεθεί αυτό το φαινόμενο, θα αποκαλύψει πληροφορίες και για το υπέδαφος της Δήμητρας.
Την ίδια στιγμή, εξίσου εντυπωσιακή είναι και η δεύτερη ανακάλυψη του Dawn, δηλαδή ένα όρος με μορφή πυραμίδας και ύψος 4,8 χιλιομέτρων. «Δεν ξέρουμε τίποτε ακόμη για τον τρόπο που δημιουργήθηκε, ούτε και πώς πήρε το συγκεκριμένο σχήμα», συμπληρώνει ο Ράσελ.
«Για όλη την ερευνητική ομάδα, ήταν ένα εντελώς αναπάντεχο εύρημα. Αν και υπάρχουν γεωλογικές διεργασίες στη Γη που δημιουργούν ογκώδη αναχώματα στην περιοχή της Αρκτικής. Αυτές οι δομές, πάντως, έχουν μικρότερο μέγεθος, με συνέπεια το όρος στη Δήμητρα να είναι μοναδικό».
Σε κάποιες πλαγιές του όρους, υπάρχουν φωτεινές κατακόρυφες λωρίδες. «Είναι πιθανό να αποτελούνται από το ίδιο υλικό με τις φωτεινές κουκκίδες. Θα πρέπει να τις μελετήσουμε με μεγαλύτερη ευκρίνεια, για να το διαπιστώσουμε».
Το Dawn διαγράφει τροχιές γύρω από τη Δήμητρα, σε ύψος περίπου 4.350 χιλιομέτρων. Τον επόμενο μήνα, θα μειώσει το υψόμετρό του σχεδόν στα 1.500 χιλιόμετρα, αποκτώντας έτσι ακόμη καλύτερη εικόνα για τον μυστηριώδη νάνο πλανήτη.
