«Κρας τεστ» της Γενικής Σχετικότητας με τη μελέτη της μαύρης τρύπας του Γαλαξία μας
Ακόμη περισσότερα ραδιοτηλεσκόπια προστέθηκαν πρόσφατα στο δίκτυο Event Horizon Telescope (EHT), ένα «εικονικό» υπερ-τηλεσκόπιο που αξιοποιεί πλέον τις κεραίες από εννιά αστρονομικά όργανα σε όλο τον πλανήτη.
Έτσι, το EHT θα μπορέσει να μελετήσει ταχύτερα και πιο εξονυχιστικά τη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας, με έναν από τους βασικούς στόχους να ελεγχθεί κατά πόσο η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας εξακολουθεί να ισχύει ακόμη και στα εξαιρετικά ισχυρά βαρυτικά πεδία.
Αν και στα 100 χρόνια «ζωής» της η Γενική Σχετικότητα έχει επιβεβαιωθεί από πολλές αστρονομικές παρατηρήσεις, μία από τις πιο κρίσιμες ετυμηγορίες για τον τρόπο με τον οποίο περιγράφει τη βαρύτητα θα προέλθει από τις ακραίες συνθήκες στη «γειτονιά» μιας μαύρης τρύπας. Έτσι, το EHT δημιουργεί ένα νέο «παράθυρο» για τον έλεγχο της θεωρίας του Αϊνστάιν, ανοίγοντας μάλιστα τον δρόμο για μοντέλα της φυσικής που θα την υπερβαίνουν, σε περίπτωση που τα δεδομένα που θα προκύψουν αντιβαίνουν με τις προβλέψεις της.
Με βάση τις μετρήσεις που έχει συγκεντρώσει ήδη το εικονικό υπερ-τηλεσκόπιο, και όσες θα συλλέξει από εδώ και στο εξής αξιοποιώντας ακόμη περισσότερα αστρονομικά όργανα, οι επικεφαλής του ΕΗΤ εκτιμούν πως το αργότερο μέσα σε έναν χρόνο θα έχουν συνθέσει την πρώτη εικόνα του Τοξότη Α*, της μαύρης τρύπας στο κέντρο του Γαλαξία μας. Στόχος των επιστημόνων είναι να «ακτινογραφήσουν» τον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας, δηλαδή τον χώρο γύρω της όπου οτιδήποτε εισέλθει σε αυτόν (ακόμη και το φως) δεν μπορεί να ξεφύγει από το πανίσχυρο βαρυτικό πεδίο.
«Για τη μελέτη ισχυρών βαρυτικών πεδίων, οι δύο δυνατότητες που υπάρχουν είναι η μελέτη δομών σε κοσμολογική κλίμακα ή οι περιοχές γύρω από ουράνια σώματα με εξαιρετικά μεγάλη συγκέντρωση μάζας, όπως οι μελανές οπές», ανάφερε σε πρόσφατο συνέδριο ο Άβερι Μπρόντερικ, θεωρητικός αστροφυσικός στο πανεπιστήμιο του Βατερλό στον Καναδά και μέλος της επιστημονικής ομάδας του ΕΗΤ.
Σύμφωνα με τον Μπρόντερικ, χάρις στα νέα όργανα που εντάχθηκαν στο EHT, το εικονικό τηλεσκόπιο θα αποκτήσει διακριτική ικανότητα αρκετά για να χαρτογραφήσει στον ορίζοντα γεγονότων του Τοξότη Α*. Κάτι που, εκτός από τον έλεγχο της Γενικής Σχετικότητας, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να αποκτήσουν καλύτερη εικόνα και για την εξέλιξη όσων γαλαξιών «φιλοξενούν» μια μαύρη τρύπα στο κέντρο τους.
Εκτός από τον ορίζοντα γεγονότων, το EHT θα επιτρέψει επίσης την καλύτερη μελέτη του δίσκου συσσώρευσης, ενός δίσκου από αέρια που σύμφωνα με τις θεωρητικές προβλέψεις περιβάλλει κάθε μαύρη τρύπα και από τον οποίο προέρχεται η ύλη που αυτή «καταπίνει», μπαίνοντας στον χώρο του ορίζοντα γεγονότων.
Έτσι, το υπερ-τηλεσκόπιο όχι μόνο θα ελέγξει κατά πόσο υπάρχει ένας τέτοιος δίσκος συσσώρευσης γύρω από τον Τοξότη Α*, αλλά και θα συμπεράνει τη μορφολογία του.
Έτσι, το EHT θα μπορέσει να μελετήσει ταχύτερα και πιο εξονυχιστικά τη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας, με έναν από τους βασικούς στόχους να ελεγχθεί κατά πόσο η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας εξακολουθεί να ισχύει ακόμη και στα εξαιρετικά ισχυρά βαρυτικά πεδία.
Αν και στα 100 χρόνια «ζωής» της η Γενική Σχετικότητα έχει επιβεβαιωθεί από πολλές αστρονομικές παρατηρήσεις, μία από τις πιο κρίσιμες ετυμηγορίες για τον τρόπο με τον οποίο περιγράφει τη βαρύτητα θα προέλθει από τις ακραίες συνθήκες στη «γειτονιά» μιας μαύρης τρύπας. Έτσι, το EHT δημιουργεί ένα νέο «παράθυρο» για τον έλεγχο της θεωρίας του Αϊνστάιν, ανοίγοντας μάλιστα τον δρόμο για μοντέλα της φυσικής που θα την υπερβαίνουν, σε περίπτωση που τα δεδομένα που θα προκύψουν αντιβαίνουν με τις προβλέψεις της.
Με βάση τις μετρήσεις που έχει συγκεντρώσει ήδη το εικονικό υπερ-τηλεσκόπιο, και όσες θα συλλέξει από εδώ και στο εξής αξιοποιώντας ακόμη περισσότερα αστρονομικά όργανα, οι επικεφαλής του ΕΗΤ εκτιμούν πως το αργότερο μέσα σε έναν χρόνο θα έχουν συνθέσει την πρώτη εικόνα του Τοξότη Α*, της μαύρης τρύπας στο κέντρο του Γαλαξία μας. Στόχος των επιστημόνων είναι να «ακτινογραφήσουν» τον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας, δηλαδή τον χώρο γύρω της όπου οτιδήποτε εισέλθει σε αυτόν (ακόμη και το φως) δεν μπορεί να ξεφύγει από το πανίσχυρο βαρυτικό πεδίο.
«Για τη μελέτη ισχυρών βαρυτικών πεδίων, οι δύο δυνατότητες που υπάρχουν είναι η μελέτη δομών σε κοσμολογική κλίμακα ή οι περιοχές γύρω από ουράνια σώματα με εξαιρετικά μεγάλη συγκέντρωση μάζας, όπως οι μελανές οπές», ανάφερε σε πρόσφατο συνέδριο ο Άβερι Μπρόντερικ, θεωρητικός αστροφυσικός στο πανεπιστήμιο του Βατερλό στον Καναδά και μέλος της επιστημονικής ομάδας του ΕΗΤ.
Σύμφωνα με τον Μπρόντερικ, χάρις στα νέα όργανα που εντάχθηκαν στο EHT, το εικονικό τηλεσκόπιο θα αποκτήσει διακριτική ικανότητα αρκετά για να χαρτογραφήσει στον ορίζοντα γεγονότων του Τοξότη Α*. Κάτι που, εκτός από τον έλεγχο της Γενικής Σχετικότητας, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να αποκτήσουν καλύτερη εικόνα και για την εξέλιξη όσων γαλαξιών «φιλοξενούν» μια μαύρη τρύπα στο κέντρο τους.
Εκτός από τον ορίζοντα γεγονότων, το EHT θα επιτρέψει επίσης την καλύτερη μελέτη του δίσκου συσσώρευσης, ενός δίσκου από αέρια που σύμφωνα με τις θεωρητικές προβλέψεις περιβάλλει κάθε μαύρη τρύπα και από τον οποίο προέρχεται η ύλη που αυτή «καταπίνει», μπαίνοντας στον χώρο του ορίζοντα γεγονότων.
Έτσι, το υπερ-τηλεσκόπιο όχι μόνο θα ελέγξει κατά πόσο υπάρχει ένας τέτοιος δίσκος συσσώρευσης γύρω από τον Τοξότη Α*, αλλά και θα συμπεράνει τη μορφολογία του.