«Σπαζοκεφαλιά» το ενδεχόμενο σύλησης του τάφου
Από την μέχρι στιγμής πορεία της ανασκαφής στον Τάφο της Αμφίπολης από πολλούς διατυπώνεται η άποψη ότι ο τάφος πιθανόν να έχει συληθεί.
Και αυτό διότι αφ’ ενός μεν δεν έχουν βρεθεί τα κεφάλια των Σφιγγών και αφ’ ετέρου λόγω της ύπαρξης ενός κενού 40 Χ 50 cm στον διαφραγματικό τοίχο που βρέθηκε μετά την αφαίρεση του χώματος που κάλυπτε την είσοδο κάτω από τις Σφίγγες.
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, οι Σφίγγες είναι εσκεμμένα ακέφαλες, είτε για λόγους συμβολικούς είτε για άλλους λόγους που αφορούν την ασφάλεια του μνημείου. Το γεγονός ότι δεν βρέθηκαν τα κεφάλια των Σφιγγών, αυτό καθ’ εαυτό ενισχύει αυτήν την άποψη μιας και είναι απίθανο να εκλάπησαν από τυμβωρύχους καθώς αυτοί ενδιαφέρονται αποκλειστικά και μόνο για πολύτιμα αντικείμενα και είναι λογικό να αγνοούσαν τέτοια ογκώδη και πολύ βαριά αντικείμενα.
Όσον αφορά δε το δεύτερο, όπως αναφέρει το empedotimos.blogspot.gr, η ύπαρξη του κενού είναι εσκεμμένη και προβλέφθηκε από τον κατασκευαστή (εν προκειμένω ο Δεινοκράτης) για λόγους που αφορούν την ασφάλεια του μνημείου.
Όπως παρατηρείτε και στις φωτογραφίες η είσοδος του τάφου είναι σε κάποια απόσταση μέσα στον εντυπωσιακό περίβολο των 497 μέτρων. Καθώς λοιπόν από εκεί αρχίζει η κατάβαση μέσω των 13 σκαλοπατιών που έχουν ήδη βρεθεί, φαίνεται ότι τελικά η είσοδος με τις Σφίγγες βρίσκεται στο επίπεδο της βάσης του περιβόλου.
(Αξίζει να σημειωθεί ότι η διεύθυνση της εισόδου δεν είναι επί της ακτίνας του περιβόλου, αλλά έχει πλάγια κατεύθυνση, υπό γωνία προς την ακτίνα. Προφανώς πρέπει να έχει γίνει για λόγους αποπροσανατολισμού των υποψήφιων «εισβολέων», μιας και το πιο πιθανό είναι, κάποιος που βλέπει αυτόν τον κυκλικό τύμβο, να αναζητήσει είσοδο που θα έχει διεύθυνση προς το κέντρο του κύκλου και συνεπώς να ανασκάπτει ακολουθώντας την διεύθυνση της ακτίνας και έτσι να αυξηθούν οι πιθανότητες να προσπεράσει την είσοδο του μνημείου ή να επιπέσει στους πλαϊνούς τοίχους της εισόδου καθώς η αναζήτηση του θα γίνεται στα τυφλά)
Έτσι λοιπόν σχηματίζεται μια ζώνη πλάτους 2 μέτρων μέσα από τον περίβολο που καλύπτει περιμετρικά τον τάφο και αποτελεί ένα πρώτο ανάχωμα για τους υποψήφιους τυμβωρύχους.
Άρα οποιοσδήποτε θα προσπαθούσε να διεισδύσει στον τάφο από το επίπεδο του περιβόλου, αφού πρώτα έπρεπε να καταστρέψει τον εντυπωσιακό περίβολο από μάρμαρο Θάσου, θα έπρεπε μετά να σκάψει μέσα στο χώμα για να διατρέξει τα 2-3 μέτρα, για να φτάσει σίγουρα στον δεύτερο τοίχο, ο οποίος μπροστά από την είσοδο των Σφιγγών εμφανίσθηκε ως προστατευτικός τοίχος με τους ογκόλιθους, και ο οποίος απ’ ό,τι φαίνεται διατρέχει περιμετρικά ολόκληρο το μνημείο.
Από οποιοδήποτε σημείο υψηλότερο του περιβόλου, οι υποψήφιοι τυμβωρύχοι δεν θα ανακάλυπταν τίποτα καθώς σκάβοντας οριζόντια απλά θα προσπερνούσαν τον τάφο από πάνω, μιας και ο τάφος φαίνεται ότι είναι κάτω από το επίπεδο του περιβόλου.
Η μόνη περίπτωση που θα συναντούσαν κάτι θα ήταν οι δύο Σφίγγες, αφού όμως θα έπρεπε να καταστρέψουν τον προστατευτικό τοίχο στο συγκεκριμένο σημείο, όπως και δυστυχώς συνέβη.
Η εικόνα όμως που θα συναντούσαν θα ήταν όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία:
Θα συναντούσαν έτσι έναν χωμάτινο τοίχο ο οποίος βρίσκεται πίσω από τις Σφίγγες που σίγουρα θα τους αποθάρρυνε από οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια. Έτσι όπως φαίνεται στην φωτογραφία ο τοίχος είναι φανερό ότι είναι φτιαγμένος από ανθρώπινα χέρια, καθώς το χώμα είναι πιεσμένο και συμπαγές. Τέτοιο χώμα υπήρχε άφθονο από τις όχθες του Στρυμόνα το οποίο χρησιμοποίησαν οι κατασκευαστές για να ασφαλίσουν το μνημείο.
Η άποψη ότι πιθανόν ο χώρος να κατακλύστηκε από τις φερτές ύλες του ποταμού Στρυμόνα κατά τις πλημμύρες δεν ευσταθεί διότι σε τέτοια περίπτωση ο τοίχος δεν θα εμφάνιζε την τέλεια αυτή συμπίεση ούτε βέβαια θα καλυπτόταν όλος ο χώρος του προθαλάμου ασφυκτικά με χώμα. Ούτε βέβαια οι Σφίγγες θα παρέμεναν έτσι καθαρές και ελεύθερες από χώματα, μιας και αφού τα φερτά υλικά είχαν καλύψει το πίσω μέρος τους σε ύψος που τις ξεπερνούσε, θα έπρεπε να τις είχαν καλύψει και αυτές. Ο χώρος που βρίσκονται οι δύο Σφίγγες είναι εκπληκτικά καθαρός και τακτοποιημένος (εκτός και αν αποτελεί έργο των αρχαιολόγων, οπότε η πραγματική εικόνα που θα συναντούσαν οι επίδοξοι τυμβωρύχοι θα ήταν ακόμα πιο αποθαρρυντική).
Ούτε όμως είναι δυνατόν η επιχωμάτωση όλου του προθαλάμου να συνέβη από κατάρρευση της οροφής, μιας και αυτή βρέθηκε απείραχτη.
Έτσι λοιπόν φαίνεται ότι όλος ο χώρος του προθαλάμου είχε μπαζωθεί επιμελώς από χώμα. Ενδεικτικό της πρόθεσης αυτής των κατασκευαστών είναι ότι δεν υπάρχουν θύρες στην είσοδο, καθώς ο χώρος θα σφραγιζόταν από τον προστατευτικό τοίχο.
Όπως βλέπουμε λοιπόν όλος ο χώρος από την είσοδο μέχρι τον διαφραγματικό τοίχο που είναι στο βάθος σε απόσταση 6 μέτρων ήταν γεμάτος από χώμα. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις διαστάσεις (3 Χ 4,5 Χ 6) ο υποψήφιος τυμβωρύχος θα συναντούσε ένα συμπαγές όγκο χώματος 81 κυβικών μέτρων που σίγουρα θα ήταν σχεδόν αδύνατο να διαπεράσει.
Τι υπάρχει όμως μετά τον διαφραγματικό χώρο που βρίσκεται στο βάθος και στου οποίου το άνω αριστερό άκρο βρέθηκε το άνοιγμα 40 Χ 50 εκ. που κάποιοι φοβούνται ότι αποτελεί έργο τυμβωρύχων που προμηνύει ότι ίσως ο τάφος έχει συληθεί ;
Όπως όλα δείχνουν πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο υπάρχει άλλος ένας χώρος γεμάτος με χώματα και ίσως ακολουθεί και ένας άλλος χώρος που ίσως να είναι διαδοχικός και να οδηγεί πλέον στον κυρίως τάφο.
Ίσως λοιπόν η κάτοψη του τάφου, όπως συνάγεται από τα παραπάνω, να είναι κάπως έτσι:
Κατά τη σφράγιση του τάφου, αφού σφραγίστηκε η θύρα του κυρίως τάφου (Τ2) και ακολούθησε η σφράγιση του θαλάμου Θ2 με την σφράγιση της θύρας Τ1, έπρεπε να υπάρχει ένα άνοιγμα για να γεμίσει ο χώρος Θ2 με χώμα, κατά τα πρότυπα της επιχωμάτωσης του θαλάμου (Θ1), από τους εργάτες που θα βρίσκονταν προφανώς στον θάλαμο Θ1, και αφού γίνει αυτό, να ολοκληρωθεί η σφράγιση του Θ1 με την κατασκευή του προστατευτικού τοίχου και την επιχωμάτωση όλου του χώρου Θ1.
Αυτόν λοιπόν τον σκοπό εξυπηρετεί το περιβόητο άνοιγμα 40 Χ 50 εκ! Δηλαδή το άνοιγμα αυτό υπάρχει, για να διευκολυνθεί η σφράγιση του μνημείου.
Αν υπήρξε αποκόλληση του ογκολίθου που σκέπαζε το άνοιγμα -είτε λόγω τυμβωρυχίας είτε λόγω αποκόλλησης λόγω γεωλογικών φαινομένων- τότε αυτό πρέπει να βρεθεί στο πίσω μέρος του διαφραγματικού τοίχου , στον χώρο Θ2 (γιατί από ό,τι φαίνεται δεν βρέθηκε στον θάλαμο Θ1).
[Ακόμα και αν πάρουμε την ακραία περίπτωση ότι υπήρξε σύληση τότε:
Αν η υποτιθέμενη σύληση έγινε πριν γεμίσει ο χώρος με χώμα από τις φερτές ύλες, τότε οι τυμβωρύχοι θα έκαναν άνοιγμα στην βάση του διαφραγματικού τοίχου και όχι στο άνω άκρο της κορυφής του, που απέχει πάνω από 3 μέτρα ύψος και μέχρι το οποίο θα ήταν αδύνατο να αναρριχηθούν.
Αν ο χώρος γέμισε με φερτές ύλες λόγω πλημμυρών, τότε είναι φύσει αδύνατον οι τυμβωρύχοι να είχαν φτάσει μέχρι εκείνο το σημείο αφού ο χώρος θα είχε καλυφθεί με χώμα.]
Αν οι παραπάνω συλλογισμοί είναι σωστοί συμπεραίνουμε ότι είναι φύσει αδύνατον ο τάφος να έχει συληθεί, τουλάχιστον κατά το επίπεδο του περιβόλου, όπως επίσης και από οποιοδήποτε σημείο σε ύψος πάνω από το ύψος του περιβόλου οριζοντίως μιας και οι υποψήφιοι τυμβωρύχοι όσο και να έσκαβαν δεν θα συναντούσαν τίποτα.
Με άλλα λόγια τόσο οριζοντίως όσο και καθέτως, ο τάφος είναι πλήρως ασφαλισμένος.
