I.Πασσάς: "Τα δεινά που έρχονται για τον Ελληνισμό"
Ήταν το έτος 1945. Η Ελλάδα είχε μόλις απελευθερωθεί από την τριπλή κατοχή του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Ο πλέον αιματηρός πόλεμος όλων των εποχών για την ανθρωπότητα όδευε προς το τέλος του, μετά την παράδοση της Γερμανίας τον Απρίλιο του 1945 και την καταστροφή της Ιαπωνίας τον Αύγουστο του ιδίου έτους. Τότε ο Ιωάννης Πασσάς συνέγραψε και εξέδωσε ένα βιβλίο-δραματική προειδοποίηση για τον ελληνισμό με τον πολύ χαρακτηριστικό τίτλο «S.O.S.»! Το έργο αυτό, μεγάλης πράγματι αξίας, εξεδόθη το 1945 στην Αθήνα και στο εξώφυλλό του διαβάζουμε:
«- Ποίοι κίνδυνοι μάς απειλούν και ως άτομα και ως Έθνος. – Διατί ο Βενιζέλος επανέφερε τον Γεώργιον το 1935. – Διατί έγινε η Δικτατορία και ο Μεταξάς Πρωθυπουργός. – Διατί και πώς ενεπλάκη η Ελλάς εις τον παρόντα πόλεμον. – Διατί οι κομμουνισταί απέκτησαν εσχάτως τόσην δύναμιν. – Διατί οι αριστεροί έκαμαν το κίνημα του Δεκεμβρίου 1944. – Διατί οι πολιτικοί ηγέται οφείλουν να συνεργασθούν. – Διατί πρέπει ο Βασιλεύς να παραμείνη επικεφαλής του Έθνους. – Και διατί είναι ανάγκη να αφυπνισθώμεν αμέσως, να συνέλθωμεν, να οργανωθώμεν όλοι οι Έλληνες και να γίνουμε, βενιζελικοί και αντιβενιζελικοί, μια παράταξις Εθνικοφρόνων».
Αυτά αναγράφονται στο εξώφυλλο του ιστορικού αυτού έργου, ένα μόλις έτος προτού ξεσπάσει στην Ελλάδα ο τραγικός εμφύλιος πόλεμος (κατ’ άλλους: συμμοριτοπόλεμος) και η χώρα μπει εκ νέου σε δραματικές περιπέτειες... Όμως ο Ιωάννης Πασσάς προειδοποίησε, αλλά (όπως φαίνεται και από τα διαχρονικά αποτελέσματα)... «στου κουφού την πόρτα»! Ακολούθησε η εμφύλια σύρραξη (1946-1949), η πολιτειακή ανωμαλία της περιόδου 1965-1967, η στρατιωτική επανάσταση της 21ης Απριλίου του 1967, η τραγωδία στην Κύπρο το 1974 και η αθλιότερη περίοδος που γνώρισε δυστυχώς ποτέ αυτός ο τόπος: η καταραμένη Μεταπολίτευση των Καραμανλήδων και των Παπανδρέηδων, που οδήγησε τον ελληνισμό στα πρόθυρα της βιολογικής εξαφάνισης...
Ιδού όμως τι γράφει ο ίδιος ο Ιωάννης Πασσάς στο κλασικό βιβλίο του «S.O.S.», με υπέρτιτλο στην αρχή του έργου του τα εξής δραματικά λόγια «Μπροστά στο χάος που ευρισκόμεθα... Πρέπει πρωτίστως να υπάρξη και να ζήση η Ελλάς! Ο Λαός προετοιμάζεται να αναλάβη το έργον που εγκατέλειψαν οι ηγέται του». Διαβάζει κάποιος τα όσα γράφει ο αείμνηστος Πασσάς και... θαρρεί πως αυτά γράφτηκαν μόλις χθες! Διότι και πάλι ο ελληνισμός περνά στιγμές κρίσιμες και θλιβερές... Ακολουθεί λοιπόν ένα απόσπασμα από το ως άνω έργο του Ιωάννη Πασσα:
«Ιστορική αλλά κρίσιμος είναι η περίοδος που διερχόμεθα σήμερον και ως Λαός και ως Έθνος. Ζήτημα είναι εάν εις την μακραίωνα Ιστορίαν μας υπάρχη μία ακόμη περίοδος ομοία με την σημερινήν. Θα ηδύνατο ίσως να λεχθή, ότι από την εποχήν που οι Πέρσαι επήλθον εξ ανατολών δια να υποδουλώσουν την Ελλάδα, ποτέ άλλοτε η φυλή δεν διέτρεξε σοβαρώτερον κίνδυνον από την επιδρομήν που υπέστη εσχάτως εκ δυσμών παρά των δύο καταφράκτων αυτοκρατοριών, των συγχρόνων βαρβάρων. Η πραγματικότης εν τούτοις σήμερον είναι κάπως διάφορος. Διότι εάν η Ελλάς, χάρις εις την υπέροχον αυτοθυσίαν και αυταπάρνησιν των τέκνων της, αντιμετώπισε νικηφόρως και απέφυγε τον μέγιστον εκείνον κίνδυνον, οι κίνδυνοι που εξακολουθούν να την απειλούν και σήμερον ακόμη δεν είναι μικρότεροι. Δυστυχώς δια τον τόπον, η κατάστασις που εδημιουργήθη από την επομένην της υποδουλώσεως και μετά την απελευθέρωσίν του, τόσον εσωτερικώς, όσον και εξωτερικώς, δεν είναι διόλου ευχάριστος.
Άπειρα και πυκνά και μαύρα είναι τα νέφη που καλύπτουν τον εθνικόν ορίζοντα και διάχυτος είναι η ανησυχία που συνέχει την ψυχήν του Λαού δια την αύριον, δια το μέλλον της Χώρας. Η διαπίστωσις αύτη δεν είναι υπερβολή, ούτε αποτέλεσμα νοσηράς και αδικαιολογήτου απαισιοδοξίας. Είναι μία πραγματικότης έκδηλος, σαφής, καθαρά, αναμφισβήτητος και την οποίαν, ενώ εννοεί και την αντιλαμβάνεται, την βλέπει και την διαισθάνεται ο Λαός με το αλάθητον αισθητήριόν του, μόνον οι ηγέται του, οι πολιτικοί αρχηγοί, οι πολιτευόμενοι και η ηγέτις λεγομένη τάξις της Χώρας δεν την αντιλαμβάνονται και δεν φαίνεται να συγκινούνται σοβαρώς από τους κινδύνους που διατρέχομεν και ως άτομα και ως Έθνος.
Παρά το αλβανικόν έπος και τους τόσους ωραίους αγώνας της φυλής, παρά την απερίγραπτον και τρομεράν περιπέτειαν της δουλείας που διήλθομεν, παρά την φρικιαστικήν τραγωδίαν της εσωτερικής διαμάχης και της εθνοκτόνου Στάσεως που εζήσαμεν, παρά πάντα ταύτα, φαίνεται δυστυχώς, ότι ελάχιστα μετεβλήθημεν ή μάλλον από όλα αυτά ουδέν εδιδάχθημεν και εξακολουθούμεν, ή μάλλον οι ηγέται της Χώρας εξακολουθούν να ζουν και να κινούνται με την νοοτροπίαν της προπολεμικής εποχής και να ενδιαφέρωνται περισσότερον δια τα κομματικά των συμφέροντα, δια τας πολιτικάς και πολιτειακάς αντιθέσεις που μας χωρίζουν και έκτοτε μας εχώριζαν, και ολιγώτερον δια τα σημερινά, τα ύψιστα συμφέροντα του Λαού και του Έθνους, που έπρεπε και μόνον να τους απασχολούν.
Ατυχώς οι πολιτικοί ηγέται του τόπου πολιτεύονται, σκέπτονται, δρουν και κινούνται σαν να αγνοούν την αλήθειαν, ότι πρέπει πρωτίστως να υπάρξη Κράτος και Έθνος, δια να υπάρξουν αρχηγοί και κόμματα. Οι λεγόμενοι πολιτικοί ηγέται θα έπρεπε τουλάχιστον να είχον αντιληφθή την βαθυτέραν σημασίαν των υπαινιγμών που έκαμε περί αυτών, εις ένα από τους τελευταίους λόγους του, ο μέγας προστάτης της Ελλάδος, ο Άγγλος Πρωθυπουργός, όταν ωμίλησε με τόσην δηκτικότητα δια την απειρίαν των κομμάτων που έχει η Χώρα. Θα έπρεπε να είχον αντιληφθή πρώτον ότι το Έθνος δεν το συγκροτούν και ούτε το δημιουργούν οι αρχηγοί και τα κόμματα, δεύτερον να έχουν εννοήσει ότι η Ελλάς εδοκιμάσθη εις το παρελθόν και κινδυνεύει και σήμερον να αφανισθή από τας διενέξεις ακριβώς των κομμάτων.
Διότι τι άλλο δύναται να λεχθή με το φαινόμενον που παρουσιάζει και πάλιν η Χώρα εξ αφορμής της αφροσύνης και της ακατανοήτου σπουδής ωρισμένων πολιτικών ηγετών, που επιδιώκουν να επιλύσουν το πολιτειακόν ζήτημα του τόπου πριν έτι ικανοποιηθούν και πραγματοποιηθούν αι δίκαιαι απαιτήσεις του Έθνους και αξιοποιηθούν αι τόσαι θυσίαι του; Τι άλλο δύναται να λεχθή όταν η λεγομένη ηγέτις τάξις της Χώρας, αντί να έχη αφυπνισθή από τα προ και μετά την Στάσιν γενόμενα και να εξεγερθή, αδιαφορεί δια τα συμβαίνοντα και, αντί να συσσωματωθή και να βοηθήση και να καθοδηγήση τον Λαόν να αντιμετωπίση τας ανοησίας, τας αθλιότητας και τας τάσεις των αδιαλλάκτων αριστερών, αλλά και τας καταστρεπτικάς δια τον τόπον φροντίδας των δήθεν Δημοκρατικών, κρύπτει την κεφαλήν της εις την άμμον, όπως η στρουθοκάμηλος, ενώπιον του κινδύνου που διατρέχουν και αυτή και ο Λαός και το Έθνος»; Δρ. Ησαΐας Κωνσταντινίδης.
