Γεωμηχανική: Οι αλχημιστές του 21ου αιώνα
Το αποτέλεσμα ήταν η θερμοκρασία του πλανήτη μας να μειωθεί κατά μισό βαθμό, καθυστερώντας για μικρό χρονικό διάστημα περίπου ενός έτους τις επιπτώσεις από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Έκτοτε ομάδες επιστημόνων έχουν παρουσιάσει δεκάδες ιδέες για το πως ο άνθρωπος θα μπορούσε να μιμηθεί αυτό το φυσικό φαινόμενο για να προστατέψει τον πλανήτη από την καταστροφή που ο ίδιος επιφέρει με την ανεξέλεγκτη βιομηχανική παραγωγή και το βιασμό του περιβάλλοντος.
Ανάμεσα στις προτάσεις περιλαμβάνεται η δημιουργία τεχνητών ηφαιστείων ή ακόμη και η τοποθέτηση τεράστιων κατόπτρων στο διάστημα τα οποία θα στέλνουν την ηλιακή ενέργεια σε άλλη κατεύθυνση επιτρέποντας στον πλανήτη να ψυχρανθεί.
Πολύ πιο λογικές φαντάζουν οι προτάσεις που περιλαμβάνουν τον ψεκασμό των ωκεανών ή της στρατόσφαιρας με σωματίδια που θα αντανακλούν μεγάλο τμήμα της ηλιακής ακτινοβολίας λειτουργώντας σαν ασπίδα προστασίας.
Οι τελευταίες προτάσεις μάλιστα συνέπεσαν με το σήμα κινδύνου που εξέπεμψε το αμερικανικό Εθνικό Κέντρο Ωκεάνιων και Ατμοσφαιρικών ερευνών ότι η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα, που προκαλεί την υπερθέρμανση του πλανήτη, ξεπέρασε τα όρια συναγερμού που είχαν θέσει ειδικοί ερευνητές των Ηνωμένων Εθνών.
Τις τελευταίες εβδομάδες λοιπόν ορισμένα από τα εγκυρότερα έντυπα του πλανήτη άρχισαν να ξιφουλκούν για το αν μια τέτοια ενέργεια αποτελεί το μέλλον για τη διάσωση του πλανήτη ή αν θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις στο παγκόσμιο οικοσύστημα οι οποίες τελικά θα επιταχύνουν την καταστροφή.
Η συζήτηση μοιάζει βγαλμένη από μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν όπου οι φανταστικοί επιστήμονες πίστευαν ότι μπορούν να επηρεάσουν την περιστροφή της Γης με μια τεράστια έκρηξη, η οποία θα έσωζε τελικά τον πλανήτη από επερχόμενη καταστροφή.
Πίσω όμως από τις μυθιστορηματικές αφηγήσεις και τα σενάρια επιστημονικής φαντασίας κρύβονταν οργανωμένα συμφέροντα και λόμπι μεγάλων βιομηχανιών από τις ΗΠΑ και άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες.
Όπως εξηγούσε προ ημερών ο Κλιβ Χάμιλτον, συγγραφέας του βιβλίου «Οι κυρίαρχοι της Γης – το τέλος της κλιματικής μηχανικής» το τελευταίο διάστημα η ιδέα της γεωμηχανικής προωθείται από πανίσχυρα υπερσυντηρητικά ιδρύματα ερευνών όπως το Cato Institute, το Hertland Institute και το American Enterprise Institute (AEI) τα οποία στο παρελθόν έχουν υποστηρίξει το δικαίωμα των μεγάλων βιομηχανιών να συνεχίσουν να μολύνουν ανενόχλητες τον πλανήτη.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εφημερίδας Guardian το AEI είχε λάβει 1.6 εκατομμύριο δολάρια από τον πετρελαϊκό κολοσσό ExxonMobil για να προωθήσει την ιδέα ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου δεν οφείλεται σε ανθρώπινη παρέμβαση. Σύμφωνα πάντα με τον Guardian το ΑΕΙ προσέφερε τότε 10.000 δολάρια και σειρά πολυτελών ταξιδιών σε όσους επιστήμονες αμφισβητούσαν δημοσίως τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΗΕ που απέδιδαν την υπερθέρμανση στην δράση των μεγάλων βιομηχανιών σε όλο τον κόσμο.
Τα συγκεκριμένα ιδρύματα λοιπόν φτάνουν σήμερα στο σημείο να ισχυρίζονται ότι διαθέτουν μια λύση σε ένα πρόβλημα το οποίο μέχρι πρότινος σχεδόν δεν αναγνώριζαν ότι υπάρχει.
Η νέα στάση τους φαίνεται να συνοψίζεται στη σκέψη ότι οι κυβερνήσεις είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, έστω και μελλοντικά, και συνεπώς δεν υπάρχει κανένας λόγος να τεθούν περιορισμοί στην ανεξέλεγκτη δράση των πλέον ρυπογόνων πολυεθνικών. Αντί για την αντιμετώπιση του προβλήματος δηλαδή προτείνουν μερική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Ενώ όμως η σχετική φιλολογία δείχνει να έχει προς το παρόν αμιγώς προπαγανδιστικό χαρακτήρα κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί εάν ξεκινήσουν μεγάλης κλίμακας πειράματα για την τεχνική αλλαγή του κλίματος του πλανήτη.
Αν και οι σχετικές προτάσεις της γεωδυναμικής παραμένουν ακόμη στο επίπεδο της επιστημονικής έρευνας αρκετές εταιρείες αλλά και αυτόνομοι επιχειρηματίες αρχίζουν να δείχνουν ενδιαφέρον (ή τουλάχιστον να ισχυρίζονται δημοσίως ότι δείχνουν ενδιαφέρον).
Ο Μπιλ Γκέιτς έχει ήδη φροντίσει να επενδύσει στη γεωδυναμική αλλά και να κατοχυρώσει δικαιώματα ευρεσιτεχνίας σε αρκετές από τις προτεινόμενες τεχνικές της γεωμηχανικής. Ενδιαφέρον όμως εκφράζουν δημοσίως και εταιρείες όπως η Shell και η Exxon.
Ένα από τα προβλήματα που προκύπτουν από το ξαφνικό ενδιαφέρον εκατοντάδων επιχειρηματιών για τη γεωδυναμική είναι ότι ομάδες ερευνητών αρχίζουν να πραγματοποιούν ανεξέλεγκτα πειράματα σε ερημικές εκτάσεις ή ακόμη και σε ωκεανούς.
Καθώς η γεωμηχανική μετατρέπεται στο νέο Ελντοράντο της τεχνολογίας οι συγκεκριμένοι επιχειρηματίες λειτουργούν λίγο έως πολύ σαν τους νέους αλχημιστές του Μεσαίωνα που προσπαθούν να μετατρέψουν τον άνθρακα σε χρυσό. Και ενώ η δράση των αλχημιστών ήταν απλώς άσκοπη, οι διάδοχοί τους μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνοι.
Πριν από λίγους μήνες έγινε γνωστό ότι ο Αμερικανός επιχειρηματίας Ρας Τζορτζ πήρε ένα πλοίο από την Βρετανική Κολομβία του Καναδά και άρχισε να ρίχνει στη θάλασσα μεγάλες ποσότητες από έναν ειδικό πολτό μετάλλων. Σύμφωνα με τη θεωρία του ο πολτός θα βοηθούσε στην ανάπτυξη φυκιών τα οποία θα απορροφούσαν διοξείδιο του άνθρακα και στη συνέχεια θα βυθίζονταν στον ωκεανό.
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν σχετικά φαινόμενα η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Βιοποικιλότητα υιοθέτησε ορισμένες μη δεσμευτικές αποφάσεις που απαγορεύουν την πραγματοποίηση πειραμάτων γεωμηχανικής σε μεγάλα οικοσυστήματα.
Καθώς όμως αυτές οι οι αποφάσεις δεν πέρασαν στις εθνικές νομοθεσίες των χωρών μελών πρακτικά δεν υπάρχει κανένας περιορισμός σε επιστήμονες ή επιχειρηματίες- μεσίες που πιστεύουν ότι μπορούν να σώσουν την ανθρωπότητα… πάντα με το αζημίωτο.
Άρης Χατζηστεφάνου
