H εξόντωση της Λερναίας Ύδρας: Πρώτη καταγραφή χρήσης χημικών όπλων;

Η εξόντωση της Λερναίας Ύδρας από τον Ηρακλή ίσως αποτελεί την πρώτη καταγραφή, στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία, ως προς
τη χρήση χημικών και βιολογικών όπλων. Ο Ηρακλής και ο Ιόλαος εξόντωσαν το τέρας με βέλη των οποίων η αιχμή ήταν εμβαπτισμένη σε πίσσα, ώστε να αναφλέγονται εύκολα.

Στη συνέχεια ο μυθικός ήρωας εμβάπτισε τα βέλη του στο αίμα του νεκρού τέρατος, το οποίο περιείχε δηλητηριώδεις ουσίες. Οι μύθοι συχνά αποτελούν τον πυρήνα μιας ιστορικής πραγματικότητας. Οι παραπάνω αναφορές πιθανώς υπονοούν ότι οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν κατά τις μάχες τους τοξικές ουσίες. Σε ένα νέο βιβλίο, που προβάλλεται ως μια διαφωτιστική θεωρία της πρώιμης ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας, η ερευνήτρια Αντριεν Μέγιορ ανιχνεύει όχι μόνο τους μύθους αλλά και τις γραπτές πηγές των αρχαίων συγγραφέων και τα αρχαιολογικά ευρήματα.

Τα πορίσματα της άκρως ενδιαφέρουσας έρευνάς της εμπεριέχονται στο έργο της «Ελληνική Φωτιά, Δηλητηριασμένα Βέλη και Βόμβες με Σκορπιούς, Βιολογικός και Χημικός Πόλεμος στον Αρχαίο Κόσμο». Η ερευνήτρια υποστηρίζει ότι η πολιορκία της Τροίας αποτέλεσε το πρώτο θέατρο βιολογικού πολέμου στην αρχαιότητα. Διαπίστωσε από την έρευνά της ότι κατά τη διάρκεια του δεκαετούς πολέμου τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα χρησιμοποιούσαν συχνά διάφορα δηλητήρια με τα οποία άλειφαν τις χάλκινες αιχμές των ακοντίων και των βελών τους. Εκεί δρούσε και ο Έλληνας τοξότης Φιλοκτήτης με τα δηλητηριασμένα βέλη του Ηρακλή, τα οποία σκόρπιζαν τον θάνατο στις τάξεις των Τρώων.

Η Αντριεν Μέγιορ συνεχίζει με τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και την τεχνική των Σπαρτιατών να χρησιμοποιούν δηλητηριώδη αέρια προκειμένου να υπερασπίσουν ή να εκπορθήσουν οχυρωμένες θέσεις. Μια χαρακτηριστική αναφορά σώζεται από τις αρχαίες πηγές. Το 429 π.Χ. οι Σπαρτιάτες πολιορκούσαν τις Πλαταιές.

Σχεδίασαν να πυρπολήσουν την πόλη, η οποία ήταν μικρή και πυκνοκτισμένη και θα ευνοούσε την εύκολη διάδοση της φωτιάς. Για να υλοποιήσουν το σχέδιό τους συγκέντρωσαν δεμάτια από κλαδιά, τα οποία σώριασαν σε διαφορετικά σημεία μεταξύ του αναχώματος και του τείχους της πόλης περιμένοντας να φυσήξει ευνοϊκός άνεμος. Οταν έκριναν ότι έφθασε η κατάλληλη στιγμή έριξαν μέσα στα κλαδιά κάρβουνα, πίσσα και θειάφι και έβαλαν φωτιά. Η φλόγα που δημιουργήθηκε ήταν τόσο μεγάλη και η ατμόσφαιρα τόσο αποπνικτική ώστε οι Πλαταιείς αναγκάστηκαν να εκκενώσουν ένα μέρος της πόλης.

Ομως μια ξαφνική και πολύ δυνατή καταιγίδα έσβησε τη φωτιά και έτσι η προσπάθεια των πολιορκητών απέτυχε. Η Αμερικανίδα ερευνήτρια επεκτείνει τη μελέτη της και στους λαούς της Ανατολής αναφέροντας πως οι Ασσύριοι κατά τις μάχες εξαπέλυαν στους αντιπάλους τους «βόμβες» από εύφλεκτο υλικό, ενώ οι Κινέζοι και οι Ινδοί διέθεταν συνταγές για παρασκευή τοξικού καπνού.

Οι κλασικιστές ακαδημαϊκοί σύστησαν στη Μέγιορ να λάβει υπόψη της ότι στην περίπτωση των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι είχαν την αίσθηση του «ευ αγωνίζεσθαι», δεν θα ήταν δυνατή η χρήση τοξικών όπλων. Εκείνη όμως παραθέτει πολυάριθμα παραδείγματα αρχαίων πολεμιστών που εμβάπτιζαν τα όπλα τους στους χυμούς δηλητηριωδών φυτών, σε βακτηριολογικές ουσίες και σε δηλητήρια ερπετών.