Κλερκ Μάξγουελ: Ο φυσικός που τράβηξε την πρώτη έγχρωμη φωτογραφία και έγινε είδωλο του Αϊνστάιν
Ο Σκωτσέζος φυσικός Κλερκ Μάξγουελ είναι ο τρίτος επιφανέστερος φυσικός της προηγούμενης χιλιετίας, μετά από τον Νεύτωνα και τον Αϊνστάιν. Θεωρείται ο σημαντικότερος φυσικός του 19ου αιώνα, ενώ οι ανακαλύψεις του συνεισέφεραν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στην εξέλιξη της σύγχρονης φυσικής.
Ο επιστήμονας που γέννησε τον ηλεκτρομαγνητισμό και «αγαπήθηκε» από τον Αϊνστάιν
«Με τον Μάξγουελ, μια επιστημονική εποχή τελείωσε και ξεκίνησε η επόμενη» ήταν τα λόγια του Αϊνστάιν για τον σπουδαίο φυσικό. Φυσικά, τα εγκωμιαστικά σχόλια του ήταν απολύτως δικαιολογημένα, αφού στο έργο του Μάξγουελ συναντάται η δεύτερη μεγαλύτερη ενοποίηση στην φυσική, μετά από αυτήν του Νεύτωνα.
Ενας από τους απώτερους σκοπούς της φυσικής, ίσως και το δυσκολότερο έργο για κάθε επιστήμονα, είναι η σύνδεση των θεμελιωδών δυνάμεων. Ισχυρή, ασθενής, βαρυτική και ηλεκτρομαγνητική δύναμη αποτελούν τα συστατικά κάθε αλληλεπίδρασης που μπορεί να συναντηθεί στο σύμπαν, ενώ ακόμα δεν έχει βρεθεί κάποιος… μαγικός τρόπος που να τις συνδέσει.
Αυτό που κατάφερε να ανακαλύψει ο σπουδαίος φυσικός, ήταν όχι μόνο να συνδέσει αλλά να ενοποιήσει τον ηλεκτρισμό με τον μαγνητισμό, ανακαλύπτοντας την ηλεκτρομαγνητική δύναμη και κάνοντας το πρώτο και μοναδικό, ως τώρα, βήμα σε αυτό το τεράστιο εγχείρημα των φυσικών.
Διατυπώνοντας μια σειρά από εξισώσεις που αποδείκνυαν πως ηλεκτρισμός και μαγνητισμός έχουν την ίδια… φύση, ο Σκωτσέζος επιστήμονας ένωσε δύο φυσικά φαινόμενα που ως τότε θεωρούνταν άσχετα μεταξύ τους. Εδειξε πως ηλεκτρικό και μαγνητικό πεδίο ταξιδεύουν με την μορφή κυμάτων και με την ταχύτητα του φωτός, ενώ παράλληλα το ίδιο το φως είναι αποτέλεσμα ηλεκτρομαγνητικών φαινομένων.
Το έργο του Μάξγουελ, που ήταν πραγματικά ασύλληπτο για την εποχή, έθεσε τα θεμέλια και για τις σημαντικότερες σύγχρονες ανακαλύψεις. Η ειδική θεωρία της σχετικότητας αλλά και η κβαντομηχανική δεν θα μπορούσαν να είχαν αναπτυχθεί δίχως τις ανακαλύψεις αυτού του σπουδαίου φυσικού.
Γίνεται άμεσα αντιληπτό λοιπόν πως μόνο τυχαία δεν ήταν η αναφορά του Αϊνστάιν στον συνάδερφο του. Ο Μάξγουελ όχι μόνο κατάφερε να κάνει το πρώτο βήμα στην ενοποίηση των θεμελιωδών δυνάμεων, αλλά με το έργο του άφησε παράλληλα… γόνιμο έδαφος για τους μεταγενέστερους χαρισματικούς φυσικούς. Όταν δε ο Αϊνστάιν είχε κληθεί να σχολιάσει το έργο του Σκωτσέζου, το είχε χαρακτηρίσει ως «το πιο βαθύ και γόνιμο που συνάντησε η φυσική από την εποχή του Νεύτωνα».
Η παράδοξη ανακάλυψη της πρώτης έγχρωμης φωτογραφικής μηχανής – Η φωτογραφία που τράβηξε ο Μάξγουελ
Πέραν του ηλεκτρομαγνητισμού, ο Μάξγουελ ασχολήθηκε και με άλλον έναν τομέα της φυσικής, όχι πολύ μακρινό από αυτόν που διέπρεψε. Μελετώντας το πεδίο της οπτικής, ο Σκωτσέζος φυσικός προχώρησε στην ανακάλυψη σπουδαίων ιδιοτήτων της ανθρώπινης όρασης, που με την σειρά τους οδήγησαν στην δημιουργία της πρώτης έγχρωμης φωτογραφίας.
Μέχρι και τα μέσα του 19ου αιώνα, υπήρχε η άποψη πως τα βασικά χρώματα ήταν το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο. Ο Μάξγουελ είχε αντιληφθεί πως η συγκεκριμένη θεωρία ήταν λανθασμένη. Το κίτρινο δεν αποτελούσε βασικό χρώμα, σε αντίθεση με το πράσινο.
Για να αποδείξει την βασική αυτή αλλαγή στον τομέα της οπτικής, φρόντισε να δημιουργήσει την πρώτη έγχρωμη φωτογραφική μηχανή, σε συνεργασία με τον Τόμας Σάτον. Χρησιμοποιώντας τρία φίλτρα που το καθένα είχε ένα από τα βασικά χρώματα, το 1861 μπόρεσε να τραβήξει την πρώτη έγχρωμη φωτογραφία παγκοσμίως.
Μετά από αυτό το επίτευγμα, ήταν θέμα χρόνου μέχρι οι πρώτες έγχρωμες φωτογραφικές μηχανές να κυκλοφορήσουν στην αγορά, με τις κλασικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες να μένουν ως ενθύμια του παρελθόντος. Θα μπορούσε λοιπόν να πει κανείς πως ακόμα και η τηλεόραση, τα κινητά ή ο κινηματογράφος χρωστούν ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στον Μάξγουελ.
Με τις ανακαλύψεις του στον τομέα της οπτικής, οι γνώσεις μας για την ανθρώπινη όραση ενισχύθηκαν εντυπωσιακά. Με την τεχνική της έγχρωμης φωτογραφίας από την άλλη, ξεκίνησε μια πραγματική επανάσταση στον χώρο της τέχνης, της ενημέρωσης αλλά και της ψυχαγωγίας.
Αν σκεφτούμε πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της φωτογραφίας στην σύγχρονη εποχή, αναλογιζόμαστε την σπουδαιότητα αυτής της ανακάλυψης, που παραδόξως ήρθε για να εξυπηρετήσει μια άλλη ιδέα του Σκωτσέζου επιστήμονα.
Δείτε την πρώτη έγχρωμη φωτογραφία στην ιστορία, αλλά και τα φίλτρα που χρησιμοποιήθηκαν για την δημιουργία της:
