O ύποπτος κόσμος του σκοτεινού ίντερνετ
Εκεί, στο μαλακό υπογάστριο του Παγκόσμιου Ιστού, υπάρχει ένας χώρος που αποτελεί φιλόξενο σπίτι τόσο για πολιτικούς και κοινωνικούς ακτιβιστές όσο και για το οργανωμένο έγκλημα φυσικά, καθώς είναι προσβάσιμος μόνο με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένου λογισμικού που παρέχει ασύγκριτη ανωνυμία.
Το μέρος αυτό είναι μυστικό μεν, πολυχρηστικό δε: εκεί κρύβουν οι αντιφρονούντες της Αραβικής Άνοιξης τα ψηφιακά τους ίχνη, εκεί γίνονται οι υπόγειες συναλλαγές ανάμεσα σε πληροφοριοδότες και Μέσα Ενημέρωσης, εκεί οργανώνονται κινήματα και τάσεις και εκεί επίσης λαμβάνει χώρα όλη η παρανομία που αντέχει και δεν αντέχει ο νους!
Το υπόγειο αυτό δίκτυο είναι ένα μέρος επικίνδυνο, μην αμφιβάλλετε, καθώς εκεί εδράζεται πια το διεθνές παραεμπόριο, η μαφία, αλλά και πολλά δίκτυα τρομοκρατίας: το τμήμα της κοινωνίας δηλαδή που καραδοκεί επίτηδες στα τυφλά σημεία των μηχανών αναζήτησης.
Κάποιοι το λένε «Darknet», όλοι όμως συμφωνούν ότι είναι δύσκολα (και ηθελημένα δύσκολα) προσβάσιμο, αν και πλέον δεν λογίζεται απόρθητο όπως άλλοτε, καθώς πολλές σκοτεινές ιστοσελίδες έχουν γκρεμοτσακιστεί και αρκετοί άτρωτοι ως χθες διαχειριστές είναι σήμερα στα χέρια των διωκτικών αρχών.
Σαν αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ή σαν γη παρανόμων, το λεγόμενο Darknet δεν είναι ένα μέρος για τους πολλούς ούτε και τους φιλήσυχους πολίτες. Αν πάντως θέλετε να μάθετε περισσότερα για το παράλληλο αυτό ηλεκτρονικό σύμπαν και τι μπορεί να κάνει, ετοιμαστείτε να αποκτήσετε περισσότερες πληροφορίες από όσες θα σας δώσουν ποτέ οι παραδοσιακές μηχανές αναζήτησης…
Τσαλαβουτώντας στο Darknet
Ο όρος «Darknet» δεν είναι καν σωστός. Κανονικά θα έπρεπε να μιλάμε για Darknets, καθώς είναι πολλές και μικρές γωνιές αυτού που αποκαλούμε συχνά «Βαθύς Ιστός», ένας περιεκτικός όρος δηλαδή για να περιγραφούν όλα τα διασυνδεδεμένα δίκτυα που περνούν απαρατήρητα από τις κορυφαίες μηχανές αναζήτησης.
Κι αυτό γιατί το υλικό που φιλοξενείται στον Βαθύ Ιστό δεν δουλεύει με τον παραδοσιακό ψηφιακό τρόπο: πρόκειται για δυναμικές βάσεις δεδομένων και περίεργους τύπους αρχείων που οι μηχανές αναζήτησης δεν είναι εξοπλισμένες να εντοπίζουν. Πόσο μάλλον που τα Darknets είναι ηθελημένα σκοτεινά, καθώς κρύβονται επίτηδες και επιμελώς από τα αδιάκριτα μάτια του ίντερνετ: διασυνδέονται με έναν αφανή μανδύα, μέσω εξειδικευμένων λογισμικών δηλαδή που εγγυώνται κωδικοποίηση και απαράμιλλη ανωνυμία μεταξύ των χρηστών, την ίδια ώρα που τα πρωτόκολλα και τα domains που χρησιμοποιούν είναι τέτοια που κανένας ανύποπτος χρήστης δεν μπορεί να σκοντάψει κατά λάθος πάνω τους.
Οι πιθανότητες να βρεθείτε συμπτωματικά στο εσωτερικό των λαθραίων αυτών δικτύων είναι πρακτικά μηδενικές, εκτός κι αν κάποιος που ξέρει τα κατατόπια σας πάρει από το χέρι και σας καθοδηγήσει στα απάτητα μονοπάτια τους. Και δεν είναι να απορείς γιατί, αρκεί να πάρουμε ως παράδειγμα το διαβόητο Onionland, το τεράστιο Darknet που κρύβεται επιμελώς στο ανώνυμο και υπόγειο δίκτυο Tor, που είναι πλέον στο στόχαστρο του FBI (παρεμπιπτόντως, το όνομα «Onionland» αποτίνει φόρο τιμής στο δίκτυο Tor, καθώς το τελευταίο αποτελεί ακρωνύμιο του «The Onion Router»).
Μια καταβύθιση στο απόκρυφο Onionland, αφού βεβαίως εγκαταστήσεις το κατάλληλο πρόγραμμα και πάρεις όλα τα αναγκαία μέτρα προφύλαξης, και θα σου θυμίσει αμέσως το ίντερνετ παλιότερων εποχών. Καθώς οι μηχανές αναζήτησης δεν οργώνουν εδώ τα βάθη του Darknet, ο μόνος οδηγός για την πλοήγηση του χρήστη είναι απλοί σύνδεσμοι (links). Ναι, οι σκοτεινές παρυφές του ίντερνετ μοιάζουν σαν να έχουν ξεπηδήσει κατευθείαν από το ηλεκτρονικό παρελθόν μας…
Ακόμα και οι μεγαλύτερες βάσεις δεδομένων όμως δεν είναι καθόλου αξιόπιστες, καθώς το Onionland είναι σαν κινούμενη άμμος, με τις απόκρυφες υπηρεσίες του να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται σε καθημερινή βάση. Κι έτσι πολλές ιστοσελίδες του Onionland μας έχουν πλέον αφήσει χρόνους, πόσο μάλλον που τα περισσότερα directories αλλάζουν συχνά τα URL τους και πρέπει έτσι κάθε φορά να εντοπίζεις ξανά τη νέα τους διεύθυνση.
Με αυτά υπόψη, ας μπούμε λίγο βαθύτερα στο σκοτεινό ίντερνετ. Τρεις είναι λοιπόν οι κύριες πύλες εισόδου για το Onionland: το The Hidden Wiki, το TorDir και το TorLinks. Μόλις μπεις στο δίκτυο, αν μπεις ποτέ δηλαδή, ένα είναι το πράγμα που ξεχωρίζει κατάφωρα: είσαι μέσα σε όλη την παρανομία του πλανήτη! Θα βρεις έτσι αμέσως links για απάτες με πιστωτικές κάρτες, πλαστά έγγραφα, παραχάραξη χρήματος, διακίνηση όπλων, ιστοσελίδες παράνομου τζόγου και μια τεράστια αγορά για κάθε μύχιο βίτσιο, καθώς μιλάμε για τόνους παράνομου και αηδιαστικού πορνό (ακόμα και παιδική πορνογραφία). Ο παράδεισος του χάκερ, ο παράδεισος του διεστραμμένου, ο παράδεισος του τυχοδιώκτη, όλοι οι σκοτεινοί παράδεισοι είναι εδώ συγκεντρωμένοι. Και βέβαια υπάρχουν και τα σημεία συνάντησης και εμπορικής συναλλαγής για όλα αυτά, όπως το διαβόητο Silk Road (οι περιπέτειές του με το FBI έμειναν εδώ κλασικές!).
Πρέπει βέβαια να κρατάμε πάντα υπόψη μας την αναρχική φύση του σκοτεινού ίντερνετ και την ηθελημένη απόπειρα να κινείται στις παρυφές του παραδοσιακού συστήματος ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Κι έτσι ο χρήστης μπορεί απλώς να μην κλικάρει ό,τι δεν του αρέσει (ή του φαίνεται αηδιαστικό), καθώς ακόμα και εδώ είναι δύσκολο να πέσεις πάνω σε κάτι ντροπιαστικό αν δεν το ψάχνεις ηθελημένα. Και βέβαια, χάρη στην υποστηριζόμενη τεχνολογία Tor, το Darknet είναι πραγματικά ανώνυμο ή τουλάχιστον όσο πιο κοντά έχουμε φτάσει ποτέ στην πραγματική ανωνυμία. Και πάλι όμως θέλει προσοχή, καθώς για κάθε αγορά (η οποία γίνεται αποκλειστικά με το ψηφιακό νόμισμα Bitcoin και τα ξαδελφάκια του) πρέπει πρώτα να σιγουρευτείς ότι δεν είναι άλλη μια καλοστημένη κομπίνα που αποζητά να σε απαλλάξει από το ηλεκτρονικό σου πορτοφόλι…
Η καλή πλευρά του Darknet
Είναι η ίδια ακριβώς ανωνυμία που περιβάλλει το Onionland και το μετατρέπει σε παιδότοπο για τον διεστραμμένο και τον έμπορο ναρκωτικών και όπλων που το κάνει προπύργιο ενός σαφώς πιο ευγενούς σκοπού: την ελευθερία του λόγου!
Σκεφτείτε απλά πόσες χώρες λογοκρίνουν το ηλεκτρονικό περιεχόμενο και επιβάλλουν ασύλληπτους περιορισμούς στην έκφραση των πολιτών τους. Τα Darknets είναι λοιπόν εδώ για να εκχωρήσουν σε όλους τη δύναμη να μιλούν ελεύθερα χωρίς τον φόβο λογοκρισίας και διώξεων.
Σύμφωνα με το ίδιο το Tor Project, είναι η ανωνυμία του σκοτεινού ίντερνετ που δίνει καταφύγιο σε πολιτικούς ακτιβιστές και αντιφρονούντες σε χώρες όπως ο Λίβανος και η Μαυριτανία, για να αναφέρουμε δύο μόνο, την ίδια στιγμή που εκεί οργανώθηκε και η Αραβική Άνοιξη. Τα μπλογκ που φιλοξενούνται εδώ και δεν μπορούν να ανέβουν στο φανερό ίντερνετ εξαιτίας του εμπρηστικού περιεχομένου τους για τα καταπιεστικά καθεστώτα μιλούν ελεύθερα για τα κακώς κείμενα, λειτουργώντας παράλληλα ως «καθρέφτες» για ιστοσελίδες που είναι συνεχώς κάτω από την υψηλή επίβλεψη κρατικών και διωκτικών αρχών, όπως το Wikileaks, το GlobalLeaks και το Indymedia. Ενδεικτικό εδώ είναι το New Yorker’s Strongbox, το οποίο επιτρέπει στα λογής «παπαγαλάκια» και πληροφοριοδότες να επικοινωνούν ανώνυμα και με ασφάλεια με το περιοδικό και δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια κρυφή υπηρεσία του Tor!
Σύμφωνα με το Tor Project, δεν είναι σπάνιο ακόμα και κυβερνήσεις ή στρατοί να χρησιμοποιούν παρόμοιες ασφαλείς γραμμές επικοινωνίας σε πληροφοριοδότες, εφαρμόζοντας στην πράξη τις κρυφές υπηρεσίες των Darknets για να δημιουργήσουν ασφαλή online κέντρα διοίκησης και ελέγχου.
Όποιος χώσει τη μύτη του βαθιά στο σκοτεινό ίντερνετ μπορεί έτσι να ανακαλύψει μια πραγματική ουτοπία ελευθερίας: ασφαλέστατα εργαλεία για διαμοιρασμό αρχείων και μηνυμάτων, ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες γεμάτες με πολιτικά δοκίμια, ανώνυμα φόρουμ αφιερωμένα σε ευγενείς σκοπούς και πολλά-πολλά ακόμα μέσα για να παλέψεις τη λογοκρισία και τη μη πρόσβαση στη γνώση που επιδιώκουν τόσα και τόσα απολυταρχικά καθεστώτα.
Και όλα αυτά τα βρίσκει κανείς στα κορυφαία directories του Darknet! Φανταστείτε τι μπορεί να συναντήσει κάποιος αν ψάξει ακόμα βαθύτερα, κάτω από τα τροχιοδεικτικά και τις ολοφάνερες πινακίδες. Η ανωνυμία είναι λοιπόν δίκοπο μαχαίρι εδώ, καθώς κανένα από τα ευεργετικά πλεονεκτήματα του Onionland δεν θα ήταν δυνατό χωρίς να υπάρχει έναν αντίστοιχος αριθμός ανθρώπων που εκμεταλλεύονται την ασφάλεια για ένα σωρό παρανομίες…
Ό,τι πρέπει να ξέρετε για το Tor
Στην καρδιά του Onionland βρίσκεται το διαβόητο Tor. Φαινομενικά, η τεχνολογία Tor είναι έτσι σχεδιασμένη για να επιτρέπει το σερφάρισμα τον Ιστό με πλήρη ανωνυμία, κωδικοποιώντας τη σύνδεσή σου και κρύβοντάς τη κατόπιν επιμελώς μέσω πολλών διασυνδεδεμένων δικτύων πριν φτάσεις τελικά στην τοποθεσία που είναι ο τελικός σου προορισμός.
Κάθε κόμβος στην κωδικοποιημένη αυτή γυροβολιά γνωρίζει μόνο την ταυτότητα του κόμβου που συνδέεται ευθέως μαζί του και όχι κάθε σύνδεση μεταξύ PC και σέρβερ, την ίδια ώρα που κάθε «πηδηματάκι» μεταξύ κόμβων διαθέτει τα δικά του κωδικοποιημένα κλειδιά. Ακόμα και αν σε έχει βάλει κάποιος στο διωκτικό στόχαστρο, τα ηλεκτρονικά σου ίχνη σβήνονται περιοδικά, κάνοντας την παρακολούθηση της διαδρομής πρακτικά αδύνατη (ή έτσι τουλάχιστον θέλει να πιστεύει η ιστοσελίδα του δικτύου Tor).
Η μεταπήδηση βέβαια μέσα από τόσες διασυνδέσεις κάνει την περιήγηση στον ιστό ιδιαιτέρως αργή, αν είσαι όμως αρκετά καπάτσος ώστε να πάρεις και μια σειρά ακόμα από επιπρόσθετα μέτρα και προφυλάξεις (που παρέχονται αναλυτικά στους μυημένους), τότε το Tor είναι ένας εξόχως ασφαλής τρόπος να σερφάρεις online ανώνυμα. Και κάτι άλλο, ακόμα σημαντικότερο: η τεχνολογία Tor δεν παρέχει πλήρη ανωνυμία μόνο στον χρήστη αλλά και στους σέρβερ, μέσω των απόκρυφων υπηρεσιών, και αυτά είναι τα θεμέλια πάνω στα οποία έχει χτιστεί το Onionland και τα λοιπά Darknets…
Η τεχνολογία βέβαια πίσω από τις Κρυμμένες Υπηρεσίες (Hidden Services) του Tor είναι περίπλοκη. Με λίγα λόγια, τα απόκρυφα αυτά πρωτόκολλα επιτρέπουν στις ιστοσελίδες να κρύβονται επιμελώς μέσα στο ίδιο το δίκτυο του Tor, κάνοντας τόσο τον σέρβερ όσο και τον πάροχο εντελώς ανώνυμους. Μια ιστοσελίδα που θα φτιαχτεί με τα πρωτόκολλα λειτουργίας του Tor Hidden Service είναι προσβάσιμη μόνο όσο είσαι συνδεδεμένος στο δίκτυο Tor: εκτός δικτύου, δεν υπάρχει καν!
Οι ψευδοκαταλήξεις των Hidden Services (.onion) δεν είναι αναλύσιμες από τους παραδοσιακούς DNS σέρβερ του ίντερνετ. Όσο για τα URL του Hidden Service, αυτά είναι ένα κουβάρι αλφαριθμητικού χάους 16 χαρακτήρων που δημιουργείται αυτόματα μέσω ενός αλγόριθμου κρυπτογράφησης που παράγεται από τη δημιουργία της ιστοσελίδας.
Θέλετε ένα παράδειγμα; Ορίστε μια τυπική ιστοσελίδα του δικτύου Tor: http://idnxcnkne4qt76tg.onion. Όσοι είναι μέλη του σκοτεινού ίντερνετ, η διεύθυνση θα τους οδηγήσει στην επίσημη ιστοσελίδα του Tor Project. Για όλους τους άλλους, δεν είναι τίποτα, καθώς το ίντερνετ δεν μπορεί να τη διαβάσει. Δεν υπάρχει λοιπόν περίπτωση να πέσεις κατά λάθος πάνω της ούτε εσύ στην περιήγησή σου ούτε και καμία μηχανή αναζήτησης. Ακόμα και άλλα σκοτεινά δίκτυα που ξεπηδούν πια σαν μανιτάρια (όπως το I2P ή το Freenet) δεν μπορούν να τη διαβάσουν…
Δυο λόγια για την ασφάλεια
Μόλις κατεβάσεις το αντίστοιχο λογισμικό Tor Βrowser Βundle, έχεις πια στα χέρια σου όλα όσα χρειάζεσαι για να καταβυθιστείς στο Onionland, αν και πρέπει να πάρεις μια σειρά από προφυλάξεις. Κανείς δεν θέλει εξάλλου να τσαλαβουτήσει στο Darknet ανέτοιμος, καθώς πολλοί είναι αυτοί που καραδοκούν για τους ερασιτέχνες και τους πρωτόβγαλτους, αφού μιλάμε για όπλα, ναρκωτικά, κάθε είδους πορνογραφία και όλο το έγκλημα που μπορεί να προσφέρει ο τεχνολογικός μας κόσμος (ηλεκτρονικό και πραγματικό, μη γελιέστε, καθώς μέχρι και συμβόλαια θανάτου κανονίζονται εκεί μέσα).
Εδώ όμως δεν θα κάνουμε σεμινάριο καταβύθισης στις παρυφές του ίντερνετ, αρκεί πάντως να αναφέρουμε ότι το Tor από μόνο του δεν αρκεί για να σερφάρεις πλήρως ανώνυμα και ασφαλώς. Κι αν πρέπει να τονιστεί, δεν μοιράζεσαι ποτέ προσωπικές πληροφορίες με κανέναν χρήστη ή ιστοσελίδα του Darknet! Δεν χρησιμοποιείς ίδια passwords με αυτά που έχεις στο ίντερνετ και η πιστωτική κάρτα απαγορεύεται διά ροπάλου: εδώ έχεις τα Bitcoins να κάνεις τις συναλλαγές, καθώς μιλάμε για πραγματική (αν και ψηφιακή) Άγρια Δύση.
Αλλά και με τα ψηφιακά νομίσματα θέλει προσοχή, καθώς η ανωνυμία των Bitcoins και του ίδιου του Darknet κάνει το Onionland παράδεισο για κάθε απατεώνα και τυχοδιώκτη. Τα μέτρα προφύλαξης είναι μεν πολλά, απαραίτητα δε για ασφαλή περιήγηση, καθώς όπως είπαμε το Darknet παραμένει άκρως επικίνδυνο στον αμύητο. Μην κάνετε λοιπόν γυροβολιές στα βάθη του σκοτεινού ηλεκτρονικού μας κόσμου χωρίς να ξέρετε ή να έχετε λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα, καθώς δεν θα τη βγάλετε καθαρή…
Το Darknet δεν είναι για τον καθένα
Οι πιθανότητες λένε ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να περιηγηθείτε στον Βαθύ Ιστό καθώς το ίντερνετ παρέχει όλες τις υπηρεσίες και τα εργαλεία που χρειάζεται κανείς στην καθημερινότητά του. Εκεί άλλωστε δεν θα βρείτε υπηρεσίες streaming video ή κοινωνικά δίκτυα ή εταιρικές ιστοσελίδες που δεν συναντάς στον Κανονικό Ιστό, δεν είναι λοιπόν μέρος να περνάς την ώρα σου χαζολογώντας.
Είπαμε ότι το Darknet δεν είναι μόνο γεμάτο από εμετικό περιεχόμενο και άκρως παράνομες δραστηριότητες, όντας το σημείο συνάντησης οργανωμένου εγκλήματος και τρομοκρατών, αλλά και με άπειρους απατεώνες που καραδοκούν συνεχώς στη γωνιά για ανυποψίαστους και πρωτόβγαλτους στο σπορ χρήστες.
Αν πάντως το χρειαστείτε για κάποιον ευγενή σκοπό, αν η φωνή σας καταπιέζεται ας πούμε, τότε ας είστε σίγουροι ότι η πραγματική ανωνυμία του σκοτεινού ίντερνετ και η ασφάλεια στην επικοινωνία παραμένει αξεπέραστη. Όλοι έχουν φωνή στο Darknet, εκεί στα βάθη του ιστού που ακόμα και οι διαβολικές αράχνες των μηχανών αναζήτησης φοβούνται να κατέβουν.
