BBC: Σβάστικα, η ιστορία ενός συμβόλου που είναι συνώνυμο του φασισμού

Τα σύμβολα, οι συμβολισμοί και η σημειολογία τους, ανά τους αιώνες, έχουν διαφορετική ισχύ και σήμανση. Ακόμα και η σβάστικα, σύμβολο του ναζισμού κατά τον 20ο αιώνα, κατά την αρχαιότητα αποτελούσε την επιτομή της καλής τύχης!

Το BBC κάνει μια καταβύθιση στην Ιστορία προσπαθώντας να διαλευκάνει την απαρχή της εμφάνισης του συγκεκριμένου συμβόλου και πώς ο Χίτλερ το οικειοποιήθηκε για τους δικούς του δολοφονικούς σκοπούς.

Στον αρχαίο Ινδικό πολιτισμό, τον βουδισμό, τον τζαϊνισμό η σβάστικα αποτελούσε σύμβολο ευημερίας, για αυτό και εικάζεται ότι είναι ινδικό σύμβολο. Οι πρώτοι ταξιδιώτες προς την Ασία εμπνεόμενοι από τη θετική θέση του συμβόλου σ' αυτούς τους πολιτισμούς άρχισαν να το χρησιμοποιούν και κατά την επιστροφή στις χώρες τους.

Στο βιβλίο "Symbol Beyond Redemption?" του Αμερικανού γραφίστα και συγγραφέα Στίβεν Χέλερ, φαίνεται καθαρά η ενθουσιώδης αποδοχής που έτυχε το σύμβολο στα δυτικά αρχιτεκτονικά μοτίβα και τις διαφημίσεις των προϊόντων. Είναι χαρακτηριστικό πως το έφεραν τα μπουκάλια της Coca-Cola ή της Carlsberg, ενώ μέχρι και οι πρόσκοποι της Αμερικής υιοθέτησαν το σύμβολο.

Ποιος ήξερε άραγε ότι ο Αμερικάνικος στρατός χρησιμοποίησε το σύμβολο μέχρι και τον Α' παγκόσμιο πόλεμο μιας και η σβάστικα, ήταν το σύμβολο των μαχητικών αεροπλάνων. Αίφνης, όμως, αυτό εξαφανίστηκε με την άνοδο του Ναζισμού στη Γερμανία.

Από τον 19ο αιώνα

Η Ναζιστική χρήση της σβάστικας ξεκίνησε τον 19ο αιώνα, όταν οι Γερμανοί μεταφράζοντας ινδικά κείμενα γραμμένα στα Σανσκριτικά, παρατήρησαν ομοιότητες με τη δική τους γλώσσα, συμπεραίνοντας ότι είχαν κοινούς προγόνους.

Αυτό τους οδήγησε στην εξωφρενική σύλληψη ότι προέρχονταν από μια λευκή φυλή πολεμιστών, κάτι σαν Θεοί, η γνωστή Άρια φυλή. Πάνω σε αυτή στήριξαν όλη την αντισημιτική παράνοιά τους και εξέθρεψαν στρατιές ανθρώπων που μίσησαν τους Εβραίους.

«Για τους Εβραίους η σβάστικα είναι σύμβολο φόβου, καταπίεσης και εξόντωσης. Είναι ένα σύμβολο που ποτέ δεν θα μπορέσουμε να αλλάξουμε, αν κάποιος βάλει μια σβάστικα στους τάφους ή τις συναγωγές μας φοβίζει. Όσοι βιώσαμε το ολοκαύτωμα θα θυμόμαστε πως ήταν η σβάστικα στη ζωή μας - ένα σύμβολο κακού», λέει ο 93χρονός Φρέντυ Νόλερ, επιζών του Ολοκαυτώματος. Το σύμβολο απαγορεύτηκε στη Γερμανία με το τέλος του πολέμου.

Ευρωπαϊκή καταγωγή

Όσο και αν φαίνεται παράξενο η καταγωγή της σβάστικα είναι ευρωπαϊκή, αρχαιολογικά ευρήματα έχουν δείξει ότι το σύμβολο χρησιμοποιούνταν και από τους αρχαίους Έλληνες, τους Κέλτες και τους Αγγλοσάξωνες, μερικά από τα αρχαιότερα ευρήματα έχουν εντοπιστεί στην ανατολική Ευρώπη, από τη Βαλτική μέχρι τα Βαλκάνια. Για παράδειγμα στο μουσείο του Κιέβου, στην Ουκρανία συναντώνται τα αρχαιότερα αντικείμενα, ηλικίας 15.000 ετών, που έχουν πάνω τους σκαλισμένο το σύμβολο της σβάστικα.

Η σβάστικα εμφανίζεται και κατά τη Νεολιθική Εποχή κυρίως στη νοτιοδυτική Ευρώπη, ενώ κατά την Εποχή του Χαλκού εξαπλώθηκε περισσότερο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στις συλλογές των μουσείων συναντώνται πήλινα δοχεία που διακοσμούνται με σβάστικες.

Όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στο Κιέβο το 1941, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αφού εξόντωσαν 34.000 Εβραίους,πήραν μαζί τους τα δοχεία θεωρώντας τα αποδεικτικό στοιχείο της Άριας καταγωγής τους, αντίστοιχες συλλογές δοχείων και αγγείων συναντάμε και στα ελληνικά αρχαιολογικά μουσεία. Το σύμβολο υιοθετήθηκε και από τη Ρωσία έως το τέλος του πολέμου, οπότε και εγκαταλείφθηκε λόγω της αρνητικά φορτισμένης σημασίας του.

Ο Πίτερ Μάντσεν ιδιοκτήτης στούντιο τατουάζ στη Κοπενχάγη, υποστηρίζει πως ο αγκυλωτός σταυρός είναι σύμβολο της Νορβηγικής και Σκανδιναβικής μυθολογίας, είναι σύμβολο αγάπης και ότι ο Χίτλερ καταχράστηκε την αρχική σημασία του συμβόλου.

Ο Μάντσεν είναι ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης υπέρ του συμβόλου "Learn to Love the Swastika Day ", που στόχο έχει την ενημέρωση της κοινής γνώμης για το σύμβολο και τη λανθασμένη χρήση του από τις ακροδεξιές φασιστικές οργανώσεις.

Ο ίδιος θα λέει χαρακτηριστικά:

«Δεν γνωρίζαμε ότι το σύμβολο είναι τόσο χιλιάδων ετών, αλλά νομίζω είναι ενδιαφέρον να μάθουν οι άνθρωποι ότι η σβάστικα δεν ήταν πάντα σύμβολο του φασισμού».

Πηγή