Γιγάντια ρεύματα ανακυκλώνουν τη θερμότητα στον Ήλιο
Το φαινόμενο
Οι φυσικοί έχουν υπολογίσει εδώ και δεκαετίες ότι η θερμότητα πρέπει να φτάνει από το εσωτερικό του Ήλιου μέχρι την επιφάνεια με ρεύματα μεταφοράς θερμότητας, ίδια με τα ρεύματα που μεταφέρουν θερμότητα προς τα πάνω μέσα σε μια κατσαρόλα που θερμαίνεται στο μάτι της κουζίνας.
Μέχρι σήμερα είχαν ανακαλυφθεί ρεύματα σχετικά μικρής κλίμακας, τα οποία έχουν διάμετρο από 1.000 μέχρι 30.000 χιλιόμετρα και διαρκούν το πολύ μερικές μέρες. Στις περιοχές όπου αυτά τα ρεύματα συναντούν την επιφάνεια δημιουργούν χαρακτηριστικά «αποτυπώματα» σαν κυψέλες που ονομάζονται κόκκοι και υπερκόκκοι.
Οι σχηματισμοί που ανακαλύφθηκαν τώρα στην επιφάνεια του άστρου είναι ουσιαστικά υπερμεγέθεις κόκκοι με διάμετρο μέχρι και 200.000 χιλιόμετρα (περίπου τα δύο τρίτα της απόστασης Γης-Σελήνης). Παρά το μέγεθός τους, όμως, τα γιγάντια ρεύματα μεταφοράς κινούνται μάλλον αργά, με ταχύτητα που δεν ξεπερνά τα μερικά χιλιόμετρα την ώρα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο περιοδικό «Science».
Η ανακάλυψη και η εξήγηση
Η χαμηλή ταχύτητα πιστεύεται τώρα ότι ήταν ο βασικός λόγος που τα γιγάντια ρεύματα δεν είχαν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Εντοπίστηκαν τελικά στα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Ηλιακής Δυναμικής (SDO), ενός σκάφους της ΝASA που λαμβάνει εικόνες του Ήλιου κάθε 45 δευτερόλεπτα εδώ και αρκετά χρόνια.
Εκτός του ότι εξηγεί πώς η θερμότητα μεταφέρεται από το εσωτερικό του Ήλιου μέχρι την επιφάνεια, τα ρεύματα μεταφοράς ίσως προσφέρουν μια εξήγηση και για το γεγονός ότι το άστρο περιστρέφεται ταχύτερα στον ισημερινό από ότι στους πόλους. Ο ισημερινός, μάλιστα, συμπληρώνει μια πλήρη περιστροφή περίπου δέκα μέρες ταχύτερα από ό,τι οι πόλοι.
Η ιδέα είναι ότι τα ρεύματα που κινούνται προς την κατεύθυνση περιστροφής του Ήλιου κινούνται ταυτόχρονα προς τον ισημερινό, μεταφέροντας μέσα τους γωνιακή ορμή, η οποία αναγκάζει τον ισημερινό να περιστρέφεται ταχύτερα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι τεράστιοι χείμαροι θερμότητας πιθανότατα επηρεάζουν και το σχήμα του ηλιακού μαγνητικού πεδίου.
Και αυτό έχει σημασία για τη Γη, δεδομένου ότι οι διαταραχές του μαγνητικού πεδίου μπορούν να προκαλέσουν την εκτόξευση σωματιδίων και διάπυρου υλικού και να οδηγήσουν έτσι σε επικίνδυνες γεωμαγνητικές καταιγίδες.
Οι φυσικοί έχουν υπολογίσει εδώ και δεκαετίες ότι η θερμότητα πρέπει να φτάνει από το εσωτερικό του Ήλιου μέχρι την επιφάνεια με ρεύματα μεταφοράς θερμότητας, ίδια με τα ρεύματα που μεταφέρουν θερμότητα προς τα πάνω μέσα σε μια κατσαρόλα που θερμαίνεται στο μάτι της κουζίνας.
Μέχρι σήμερα είχαν ανακαλυφθεί ρεύματα σχετικά μικρής κλίμακας, τα οποία έχουν διάμετρο από 1.000 μέχρι 30.000 χιλιόμετρα και διαρκούν το πολύ μερικές μέρες. Στις περιοχές όπου αυτά τα ρεύματα συναντούν την επιφάνεια δημιουργούν χαρακτηριστικά «αποτυπώματα» σαν κυψέλες που ονομάζονται κόκκοι και υπερκόκκοι.
Οι σχηματισμοί που ανακαλύφθηκαν τώρα στην επιφάνεια του άστρου είναι ουσιαστικά υπερμεγέθεις κόκκοι με διάμετρο μέχρι και 200.000 χιλιόμετρα (περίπου τα δύο τρίτα της απόστασης Γης-Σελήνης). Παρά το μέγεθός τους, όμως, τα γιγάντια ρεύματα μεταφοράς κινούνται μάλλον αργά, με ταχύτητα που δεν ξεπερνά τα μερικά χιλιόμετρα την ώρα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο περιοδικό «Science».
Η ανακάλυψη και η εξήγηση
Η χαμηλή ταχύτητα πιστεύεται τώρα ότι ήταν ο βασικός λόγος που τα γιγάντια ρεύματα δεν είχαν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Εντοπίστηκαν τελικά στα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Ηλιακής Δυναμικής (SDO), ενός σκάφους της ΝASA που λαμβάνει εικόνες του Ήλιου κάθε 45 δευτερόλεπτα εδώ και αρκετά χρόνια.
Εκτός του ότι εξηγεί πώς η θερμότητα μεταφέρεται από το εσωτερικό του Ήλιου μέχρι την επιφάνεια, τα ρεύματα μεταφοράς ίσως προσφέρουν μια εξήγηση και για το γεγονός ότι το άστρο περιστρέφεται ταχύτερα στον ισημερινό από ότι στους πόλους. Ο ισημερινός, μάλιστα, συμπληρώνει μια πλήρη περιστροφή περίπου δέκα μέρες ταχύτερα από ό,τι οι πόλοι.
Η ιδέα είναι ότι τα ρεύματα που κινούνται προς την κατεύθυνση περιστροφής του Ήλιου κινούνται ταυτόχρονα προς τον ισημερινό, μεταφέροντας μέσα τους γωνιακή ορμή, η οποία αναγκάζει τον ισημερινό να περιστρέφεται ταχύτερα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι τεράστιοι χείμαροι θερμότητας πιθανότατα επηρεάζουν και το σχήμα του ηλιακού μαγνητικού πεδίου.
Και αυτό έχει σημασία για τη Γη, δεδομένου ότι οι διαταραχές του μαγνητικού πεδίου μπορούν να προκαλέσουν την εκτόξευση σωματιδίων και διάπυρου υλικού και να οδηγήσουν έτσι σε επικίνδυνες γεωμαγνητικές καταιγίδες.
